ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ


Henri Lefebvre

Η εισβολή του Μάη


ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΚΤΟΣ ΓΡΑΜΜΗΣ


Το ελληνικό φοιτητικό κίνημα, η επόμενη μέρα


Η νεολαία και το φοιτητικό κίνημα, εδώ και δεκαετίες έχει καταφέρει να εδραιωθεί στη συνείδηση του λαού σαν την αιχμή του δόρατος των λαϊκών κινητοποιήσεων. Παρόλα αυτά, σήμερα κατά τη διάρκεια κοσμοϊστορικών κοινωνικο-οικονομικών αλλαγών, αλλά και παρατεταμένων αγώνων όλης της κοινωνίας, η νεολαία φαντάζει «κάπως άφωνη». Οι λόγοι ιστορικής ανάδειξης του φοιτητικού κινήματος, ως ενός από τα πρωτοπόρα κομμάτια της κοινωνίας, αλλά και τα νέα χαρακτηριστικά του θα επιχειρηθεί να προσεγγιστούν σύντομα παρακάτω.

Η ιστορική ανάδυση του νεολαιίστικου και φοιτητικού κινήματος

Η ανάδυση του νεολαιίστικου κινήματος στην Ελλάδα είναι ταυτόχρονη με τη διεθνή τάση εμφάνισης του φοιτητικού κινήματος για πρώτη φορά σε παγκόσμια κλίματα. Παρότι, όντως μπορεί η ελληνική περίπτωση να είχε μια μικρή χρονική υστέρηση εξαιτίας των ιδιομορφιών του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού, υπάρχει σχετική πολιτική ομοιομορφία μεταξύ των διεθνών και των εσωτερικών φαινομένων.

Χρονολογία ορόσημο ο περίφημος γαλλικός Μάης του ’68, που θα δώσει το βάπτισμα του πυρός στα νεολαιίστικα και φοιτητικά κινήματα, και θα πυροδοτήσει διεθνώς μια περίοδο πρωτοφανούς συγκρότησης τέτοιων κινημάτων σε κάθε γωνιά της γης. Θα ακολουθήσει η έκρηξη της γερμανικής νεολαίας, η ιταλική άνοιξη του ’69 και το «κίνημα με τα ριγέ μπλουζάκια», τα μεγάλα κινήματα των φοιτητών στις Η.Π.Α. ενάντια στον πόλεμο στο Βιετνάμ, καθώς και μια σειρά από μικρότερα γεγονότα σε χώρες από τη Λατινική Αμερική μέχρι την Ασία, όπου για πρώτη φορά με συγκροτημένο τρόπο η νεολαία συμμετέχει σε μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις και χρωματίζει τις εξελίξεις.

Μια νέα πραγματικότητα πλέον είναι γεγονός στους σχετικά αναπτυγμένους καπιταλιστικούς κοινωνικούς σχηματισμούς. Η νεολαία συγκροτείται αυτοτελώς σαν κοινωνική κατηγορία, μέσα στα πλαίσια της καπιταλιστικής παραγωγής και αναπαραγωγής. Αυτό της δίνει τη δυνατότητα να συγκροτηθεί με σχετικά διακριτό τρόπο ως υλική κοινωνικο-πολιτική δύναμη, και να πυροδοτήσει –αλλά ίσως και να ηγηθεί– μεγάλων κοινωνικών κινημάτων.

Την ίδια στιγμή στην Ελλάδα, το φοιτητικό κίνημα ακολουθεί σχετικά ανάλογη πορεία. Οι αρχές του ‘60 βρίσκουν το φοιτητικό κίνημα να συγκροτεί επί μέρους συλλόγους και να καθιερώνει την ΕΦΕΕ, ενώ λίγο αργότερα να κεντρικοποιεί τα πρώτα του κλαδικά αιτήματα: συσσίτιο, εισιτήριο, κατάργηση διδάκτρων, δωρεάν συγγράμματα, κατοχύρωση του πανεπιστημιακού ασύλου, 15% για την παιδεία. Στη συνέχεια το φοιτητικό κίνημα θα πρωτοστατήσει στη λαϊκή πάλη για την υπεράσπιση του άρθρου 114 του Συντάγματος και θα κορυφώσει τους αγώνες του με τη στιβαρή του παρουσία στα Ιουλιανά, που συμπυκνώθηκε στη δολοφονία του Πέτρουλα. Θα ακολουθήσουν αγώνες ενάντια στον πόλεμο στο Βιετνάμ, αλλά και στο παρακράτος της Δεξιάς και τη μεθοδευμένη από αυτό δολοφονία του Λαμπράκη. Το κλίμα έντονης ριζοσπαστικοποίησης και πολιτικοποίησης του φοιτητικού κινήματος, θα ανακοπεί με την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας και την επακόλουθη διάλυση της ΕΦΕΕ.

Δικτατορία, Πολυτεχνείο και μεταπολίτευση: η σταδιακή εδραίωση του φοιτητικού κινήματος

Η δικτατορία θα επιδράσει και στο φοιτητικό κίνημα. Όπως και όλη η υπόλοιπη κοινωνία, το φοιτητικό κίνημα φαντάζει στο γύψο. Με την ΕΦΕΕ διαλυμένη, με το σπουδαστικό της ασφάλειας να αλωνίζει στα πανεπιστήμια, αλλά και με την ηγεσία της σπουδάζουσας Αριστεράς να βρίσκεται υπό απανωτές κρατήσεις, βασανιστήρια και πολιτικές επιστρατεύσεις, οι συνθήκες μοιάζουν αβάστακτες για το φοιτητικό κίνημα.

Κι όμως, δίπλα στη μειοψηφική δράση των μικρών αντιστασιακών ομάδων της περιόδου, το φοιτητικό κίνημα φαίνεται να ξαναζωντανεύει σταδιακά. Η πρώτη ένδειξη θα είναι οι κινητοποιήσεις των σπουδαστών του «μικρού Πολυτεχνείου» σε σχέση με ζητήματα των σχολών τους. Θα ακολουθήσει ο αγώνας των φοιτητών Νομικής. Ύστερα, τα γεγονότα του Πολυτεχνείου και η εξέγερση του Νοέμβρη του ’73, υπό το βάρος των οποίων λίγους μήνες αργότερα θα πέσει και η στρατιωτική δικτατορία.

Το φοιτητικό κίνημα έχει εδραιωθεί στη συνείδηση του λαού ως το πιο πρωτοπόρο κομμάτι του. Από τα επιμέρους κλαδικά αιτήματα, έχει σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα καταφέρει να συγκροτήσει αυτοτελή πολιτικό λόγο και να δρομολογήσει κεντρικές κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις, ενώ παράλληλα καταφέρνει να πυροδοτήσει μια τεράστια λαϊκή συμμαχία, που θα παλέψει για κοινωνικές και δημοκρατικές κατακτήσεις, συμβάλλοντας αποφασιστικά σε μια ιστορική τομή ακόμα και με το προδικτατορικό καθεστώς. Υπό αυτό το πρίσμα, στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης το φοιτητικό κίνημα θα είναι δίπλα σε κάθε προσπάθεια αποχουντοποίησης εντός και εκτός πανεπιστημίων, όπως θα σταθεί και στο πλάι πολλών εργατικών κινητοποιήσεων. Αποκορύφωμα αυτής της περιόδου θα αποτελέσει η απόσυρση του ν. 815 της κυβέρνησης Καραμανλή εν μέσω καταλήψεων το χειμώνα του 1979-80, ενός νόμου που με επιθετικό τρόπο προσπαθούσε να κανονικοποιήσει το κλίμα έντονης ριζοσπαστικοποίησης που είχε επικρατήσει μετά την πτώση της δικτατορίας. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ο ν. 815 είναι ο μοναδικός ψηφισμένος νόμος που έχει αποσυρθεί από το ’73 και μετά, υπό την πίεση κοινωνικών αντιδράσεων. Παρόλα αυτά αξίζει να σημειωθεί η ιδιότυπη ταλάντευση του φοιτητικού κινήματος που διέτρεχε το σύνολο του φοιτητικού σώματος όλη αυτή την περίοδο, ανάμεσα σε μια ριζοσπαστική κατεύθυνση (που εξέφραζε το μπλοκ των καταλήψεων: ΠΠΣΠ, ΑΑΣΠΕ, Βt Πανελλαδική) και μια κατεύθυνση συνδιαχείρισης και εκσυχρονισμού που εκπροσωπούσαν ρεύματα όπως η ΠΣΚ και η ΠΑΣΠ.

Η εκκίνηση της ενσωμάτωσης του φοιτητικού κινήματος

Η ραγδαία άνοδος του ΠΑΣΟΚ εκείνη την περίοδο θα σφραγιστεί με την τεράστια εκλογική του νίκη το ’81. Κάπως έτσι εγκαινιάζεται μια νέα περίοδος ενσωμάτωσης του λαϊκού ριζοσπαστισμού και εκπόνησης ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου, υπό την ασφυκτική πίεση του ρωμαλέου λαϊκού κινήματος. Όψη αυτής της στρατηγικής του κεφαλαίου μέσα στα πανεπιστήμια εκείνη την περίοδο θα είναι η συνδιοίκηση και η εντατικοποίηση που έφερε η θέσπιση του νόμου-πλαίσιο 1268/82. Από την ενσωμάτωση του φοιτητικού κινήματος, με μοναδική εξαίρεση τις δυνάμεις της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς που απαντούν έστω και με ένα «μίνι κίνημα» καταλήψεων. Αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι η σταδιακή ενσωμάτωση του φοιτητικού κινήματος στην κυρίαρχη πολιτική στρατηγική της περιόδου, η σταδιακή απεμπόληση των πιο πολιτικών του χαρακτηριστικών. Για την ακρίβεια θα λέγαμε ότι μέσω του ν. 1268/82, θα αρχίσει μια διαδικασία σταθεροποίησης του πανεπιστημιακού ιδεολογικού μηχανισμού, αναχαιτίζοντας έτσι τις τάσεις ριζοσπαστικοποίησης που είχαν προηγουμένως διαμορφωθεί και δίνοντας προοδευτικά τη σκυτάλη σε μια πιο παραδοσιακού, κλαδικού τύπου φυσιογνωμία για το φοιτητικό κίνημα. Δεν είναι τυχαίο ότι ακριβώς πάνω σε αυτήν τη μεταστροφή του κινήματος θα βρει ευκαιρία η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ –και δευτερευόντως η ΠΑΣΠ– να οικοδομήσουν έναν νέο, πολύ πιο συντηρητικό συσχετισμό εντός του φοιτητικού κινήματος, εκπροσωπώντας κομμάτια που προσέβλεπαν στην κοινωνική ανέλιξη, είτε μέσω του ατομισμού είτε του συντεχνιασμού.

Η διαμόρφωση αυτών των νέων χαρακτηριστικών, σαφώς και δε σημαίνει ότι είναι μια εποχή μονοσήμαντα φθοράς και αποπολιτικοποίησης. Μια σειρά από νέα μεγάλα φοιτητικά κινήματα οικοδομούνται κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Το νέο κοινωνικό συμβόλαιο θα σημάνει τη συγκέντρωση μεγάλων πληθυσμών στα αστικά κέντρα, θα διευρύνει τις θέσεις μισθωτής διανόησης και τα νέα μικροαστικά στρώματα, ενώ θα επιτρέψει την πιο εύκολη πρόσβαση του λαού στο εκπαιδευτικό σύστημα. Όλα τα παραπάνω θα συντελέσουν στη σταδιακή μαζικοποίηση του πανεπιστημίου, και την ως εκ τούτου, αναγκαία διαχείριση αυτού του νέου δυναμικού. Η περίοδος της έντασης της κατανεμητικής αστάθειας των εκροών του πανεπιστημίου έχει μόλις αρχίσει.

Τα μεγάλα κινήματα κλαδικού προσανατολισμού

Στην προσπάθεια διαμόρφωσης ενός νέου μοντέλου συλλογικού εργαζόμενου, φθηνού, ευέλικτου, άμεσα αναλώσιμου, ειδικευμένου και χωρίς συλλογικές αναπαραστάσεις, συνολικά πιο συμμετρικού προς τις ανάγκες της αγοράς, αλλά και παράλληλα με τις αλλαγές που δρομολογεί η ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ και μετά στην ΕΕ, θα πυροδοτηθούν μια σειρά από έντονοι κλαδικοί αγώνες των φοιτητών. Στο στόχαστρο αυτών των αγώνων είναι η εργασιακή προοπτική των απόφοιτων, η φοιτητική καθημερινότητα και η προάσπιση κάθε έννοιας δημόσιου και δωρεάν πανεπιστημίου. Χαρακτηριστικά δείγματα αυτών των κινητοποιήσεων θα είναι οι καταλήψεις του ’87, ο αγώνας ενάντια στον Κοντογιαννόπουλο το ’90-’91, η μάχη όλης της εκπαιδευτικής κοινότητας απέναντι στον Αρσένη το ’98, καθώς και το κίνημα ενάντια της «Ανωτατοποίησης» του 2001. Βέβαια, το φοιτητικό κίνημα θα εμπλακεί με πρωτοπόρο τρόπο και σε μια σειρά πιο πολιτικών αγώνων, όπως είναι το αντιπολεμικό κίνημα του ’99 καιοι κινητοποιήσεις ενάντια στους G8 το 2003 στη Θεσσαλονίκη. Με αυτόν τον τρόπο, εν μέσω ενσωμάτωσης αλλά και διατήρησης κάποιων προωθημένων χαρακτηριστικών θα κλείσει ένας ακόμα ιστορικός κύκλος του φοιτητικού κινήματος.

Κι ενώ τα χρόνια κύλαγαν και το φοιτητικό κίνημα φαινόταν να διακατέχεται από μεγαλύτερες τάσεις αδράνειας και παθητικοποίησης, ξαφνικά φάνηκε κάτι να αλλάζει. Ήταν η άνοιξη των φοιτητικών καταλήψεων τον ΜάηΙούνη του 2006 και τον Ιανουάριο-Μάρτιο του 2007. Έμελλε όμως αυτό το ρεύμα διεκδικητισμού να ενωθεί με την εξέγερση του Δεκέμβρη του ’08 στην οποία σημαντικό ρόλο επιτέλεσε και το οργανωμένο φοιτητικό κίνημα, για να οδηγηθούμε το φετινό Σεπτέμβρη στις πρόσφατες φοιτητικές καταλήψεις ενάντια στο νόμο Διαμαντοπούλου. Ενώ την ίδια περίοδο η νεολαία βγαίνει στο προσκήνιο σε μια σειρά και από άλλες χώρες, από τη μακρινή Χιλή, μέχρι την Αγγλία και τη Γαλλία.

Όμως η μαζική επιστροφή των φοιτητών στις κοινωνικές διεκδικήσεις, η στρατηγική αμηχανία και τα κρισιακά στοιχεία που διαπερνούν το φοιτητικό κίνημα ήταν τόσο απρόσμενα όσο φαίνονταν; Η αλήθεια είναι πως όχι, και αυτό φαίνεται από την εικόνα του σώματος των φοιτητών την τελευταία δεκαετία και την ειδική κατάσταση που διαμορφώνεται για τη νεολαία μέσα στην οικονομική κρίση.

Η περίοδος που ακολούθησε τη μεταρρύθμιση Αρσένη άλλαξε οριστικά την εικόνα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Αφενός, η εγκατάλειψη του συστήματος των δεσμών και η είσοδος στη λογική των κατευθύνσεων και του Λυκείου εξεταστικού κάτεργου-κέντρου κατάρτισης. Αφετέρου, η υπερδιόγκωση των ΑΕΙ-ΤΕΙ μέσω της ίδρυσης αναρίθμητων υπερειδικευμένων τμημάτων, που αδυνατούν να εγγυηθούν την εργασιακή προοπτική των αποφοίτων τους, αλλάζουν συνολικά τον ειδικό τρόπο συγκρότησης του φοιτητικού κινήματος. Οι παραπάνω παράγοντες θα καταστήσουν πολύ πιο νωχελικό το φοιτητικό κίνημα, θα εντείνουν τις εσωτερικές του αντιφάσεις, αλλά από την άλλη θα θέσουν τις βάσεις για το πέρασμα σε μια νέα εποχή, καθώς οι φοιτητές πλέον γίνονται μια πολλή μαζικότερη κοινωνική κατηγορία, αλλά παράλληλα και το επίκεντρο βαθύτερων κοινωνικών διεργασιών.

Μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα κοινωνικών αλλαγών θα κάνει την εμφάνισή της και η τρέχουσα οικονομική κρίση. Ακριβώς αυτό το γεγονός θα λειτουργήσει σαν καταλύτης σε μια διαδικασία άνευ προηγουμένου συμπίεσης των νεολαιίστικων συμφερόντων και ως εκ τούτου σε μια αλλαγή των χαρακτηριστικών του φοιτητικού σώματος. Κύριο στοιχείο αυτής της περιόδου είναι η προσπάθεια διαγραφής μιας ολόκληρης γενιάς και η στοχοποίησή της από τα αστικά επιτελεία διεθνώς, δεν είναι τυχαίο ότι αυτή η γενιά έχει αποκτήσει και ονομασία: μέχρι πριν από λίγα χρόνια ήταν η γενιά των 700 ευρώ, πλέον είναι η γενιά των 592 ευρώ. Στην πραγματικότητα η νεολαία επιχειρείται να αξιοποιηθεί όπως η φθηνή μεταναστευτική εργατική δύναμη σε παλιότερα χρόνια, για να γίνει τελικά ο αδύναμος κρίκος στην προσπάθεια υπέρβασης της κρίσης. Τα παραπάνω περιλαμβάνουν τη σύναψη χειρότερων συλλογικών συμβάσεων για τους νέους εργαζομένους (μόνο τυχαίο δε μπορεί να θεωρηθεί το σύμφωνο πρώτης απασχόλησης που τείνει να γίνει ο κανόνας παντού). Έτσι, η νεολαία σφυροκοπείται μέσω της γενίκευσης πολύ χειρότερων εργασιακών σχέσεων και την καθιέρωση μισθών πείνας. Από την άλλη, ταλαιπωρείται από την εκτίναξη της ανεργίας. Σε αυτό το έδαφος δημιουργούνται ασφυκτικές συνθήκες: το μίγμα ανεργίας, υποαπασχόλησης, ετεροαπασχόλησης και υποαμειβόμενης-ανασφάλιστης εργασίας δημιουργεί εκρηκτικά υλικά και τροφοδοτεί τον ατομισμό και τη μοιρολατρία. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι το γεγονός ότι, ενώ το 2010 είχαν κατατεθεί στην αυστραλιανή πρεσβεία 42 αιτήσεις Ελλήνων για δουλειά στο αυστραλιανό κράτος, το 2011 ξεπέρασαν τις 12.000, με τους δείκτες αιμορραγίας από πλευράς νέων επιστημόνων προς το εξωτερικό αυξάνονται με ταχύτατους ρυθμούς. Τέλος, σημαντική αύξηση καταγράφεται στον αριθμό των νέων που εργάζονται για να συνεισφέρουν στο οικογενειακό εισόδημα.

Αν γενικεύαμε κάποια συμπεράσματα, τρεις είναι οι κύριοι παράγοντες που προσδιορίζουν τα χαρακτηριστικά της νεολαίας στη συγκυρία. Η σημερινή νεολαία, παρότι είναι πιο μορφωμένη από τις προηγούμενες με αναβαθμισμένες τεχνικές δεξιότητες και ζει σε κοινωνίες πολύ πιο πλούσιες σε σχέση με τις προηγούμενες, καλείται να ζήσει πολύ χειρότερα από τις αμέσως προηγούμενες γενιές. Επίσης, η νέα γενιά βιώνει μια συνθήκη πρακτικά κοινωνικού αποκλεισμού. Δουλεύει χειρότερα, πληρώνεται χειρότερα, έχει πρόσβαση σε πολύ λιγότερες παροχές και μέσω της μετανάστευσης εξωθείται βιολογικά εκτός του κοινωνικού σώματος. Τέλος, η νεολαία βιώνει και μια συνθήκη πολιτικού αποκλεισμού. Αφενός, όλες οι πολιτικές που εκπονούνται την τελευταία δεκαετία τείνουν να την εξαθλιώσουν, αφετέρου η δυνατότητα συνδικαλιστικής εκπροσώπησης και κάλυψης είναι στα χαμηλότερα επίπεδα από ποτέ. Εργασιακοί χώροι δίχως συνδικαλιστική κάλυψη, σωματεία-σφραγίδες που υπολειτουργούν, φοιτητικό κίνημα με απονεκρωμένη την ΕΦΕΕ και πολλούς συλλόγους να υπολειτουργούν λόγω της κυριαρχίας των καθεστωτικών δυνάμεων, σχολικές εγκαταστάσεις δίχως συλλογικές διαδικασίες και με εκφυλισμένα δεκαπενταμελή. Η ριζική επιδείνωση της θέσης των νέων, από κοντά με μια συνθήκη κοινωνικού και πολιτικού αποκλεισμού καλλιεργούν μια ιδιάζουσα αντίφαση: από τη μία ατομισμός, φόβος, ανασφάλεια, απόρριψη όλου του πολιτικού συστήματος και από την άλλη, ανάπτυξη ριζοσπαστικών τάσεων, έστω και αν αυτές φαντάζουν αθόρυβες. Μόνο έτσι μπορεί ούτως ή άλλως να ερμηνευθεί το γεγονός ότι από τη Χιλή μέχρι τη Γαλλία και την Αγγλία, οι αγώνες των φοιτητών και των νέων γνωρίζουν άνθηση. Μόνο έτσι θα μπορούσε να ερμηνευθεί ότι στο πλάι των συγκροτημένων και οργανωμένων φοιτητικών κινητοποιήσεων του 2006-’07, αλλά και των φετινών, στέκουν εξεγέρσεις με πιο βαθιά κοινωνικά χαρακτηριστικά, όπως αυτή του Δεκέμβρη του ’08.

Η επόμενη μέρα για το φοιτητικό κίνημα

Σήμερα, το φοιτητικό κίνημα πρέπει να πρωτοστατήσει στη διαδικασία εκπροσώπησης ολόκληρης της νεολαίας. Να γίνει το πέρασμα στα μεγάλα νεολαιίστικα κινήματα που αντιστοιχούν στη νέα περίοδο που ανοίγεται. Παράλληλα, ακριβώς γιατί βρίσκεται στο επίκεντρο μιας ριζικά νέας πολιτικής κατάστασης, δεν μπορεί παρά να βαθύνει τον πολιτικό του λόγο και προσανατολισμό, έτσι ώστε να αποτελέσει οργανικό κομμάτι μιας λαϊκής αντικαπιταλιστικής συμμαχίας, που, όπως μας δείχνουν τα παραδείγματα των πλατειών και των πρόσφατων απεργιών, είναι στα σπάργανα, αλλά και για να καταφέρει εντέλει να εκπροσωπήσει μια ολόκληρη γενιά που το πολιτικό και οικονομικό σύστημα διατηρεί σε κατάσταση αποκλεισμού.

Ας σταθούμε με ψυχραιμία, ας κοιτάξουμε κριτικά το παρελθόν και ας εμπνευστούμε από τις πιο λαμπρές του στιγμές. Σήμερα κυοφορούνται μεγάλες κοινωνικές εκρήξεις, και η νεολαία, τόσο εδώ όσο και διεθνώς, έχει δείξει ότι θα είναι ενεργό κομμάτι της ιστορίας που μόλις έχει ξεκινήσει να γράφεται. Με επίγνωση ότι ένα κίνημα καθιερώνεται στη λαϊκή συνείδηση και ανασυγκροτείται όταν εκπληρώνει το λόγο 
για τον οποίο είναι κοινωνικά αναγκαίο, να τολμήσουμε να κάνουμε ξανά το φοιτητικό κίνημα ορμητήριο φοιτητών για μια κοινωνία πιο δίκαιη, μια κοινωνία πιο αξιοπρεπή.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ

ΕΚΤΟΣ ΥΛΗΣ|
30/05/2023 - 12:10

Η Απάντηση στον Τζων Λιούις συνιστά πριν απ’ όλα μια εξαιρετική εισαγωγή στον μαρξισμό του Αλτουσέρ, ένα αλτουσεριανό μανιφέστο.

ΕΚΤΟΣ ΥΛΗΣ|
17/01/2023 - 17:34

Ο Φεμινισμός για το 99%, από τα πιο σημαίνοντα κείμενα του ρεύματος της κοινωνικής αναπαραγωγής, είναι γέννημα-θρέμμα της Παγκόσμιας Φεμινιστικής Απεργίας.

ΘΕΩΡΙΑ|
16/12/2021 - 14:44

Τον Νοέμβριο του 1977, από το βήμα του συνεδρίου που διοργάνωσε στη Βενετία η εφημερίδα Il Manifesto, ο Αλτουσέρ αναφωνεί «Επιτέλους, η κρίση του μαρξισμού!».

ΚΟΙΝΩΝΙΑ/ΚΙΝΗΜΑΤΑ|
09/02/2021 - 16:16

Ένα κίνημα για δημόσιο, δωρεάν και δημοκρατικό πανεπιστήμιο, είναι πρώτα απ’ όλα ένα κίνημα για ανοιχτό πανεπιστήμιο.