ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ


Henri Lefebvre

Η εισβολή του Μάη


ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΚΤΟΣ ΓΡΑΜΜΗΣ


Euro 2016: Ο χουλιγκανισμός και η ακροδεξιά αυταξία της βίας. Ποιος θα δώσει την απάντηση;


Είναι δεδομένο ότι ζούμε στην «εποχή των τεράτων». Η εκνευριστική παγωμάρα με την οποία η Ευρώπη παρακολουθεί όσα διαδραματίζονται στους δρόμους του Παρισιού, της Λυών, της Μασσαλίας και άλλων γαλλικών πόλεων αποτυπώνει τουλάχιστον μία τάση ενσωμάτωσης της βίας ως άτυπης «κανονικότητας» από την κοινωνική πλειονότητα. Άγριο ξύλο, μίσος, ωμή βία και διαγκωνισμός για τον «καλύτερο» χούλιγκαν έχουν αντικαταστήσει τις βασικές αξίες (αυτού, έστω) του αθλητισμού: το θέαμα, τη συγκίνηση, το πάθος, τον δυναμισμό, τη συλλογικότητα. Όλα αυτά υπό τη σκέπη μιας τεράστιας ιδεολογικής ομπρέλας. Ο φασισμός πλέον δεν υφέρπει,  δεν  δειλιάζει, δεν κοντοστέκεται: έρπει κανονικότατα, αναζητά διαδρόμους για να εκχύσει το δηλητήριό του και δεν υπάρχει καλύτερη αντανάκλαση γι’ αυτό από μια μαζική αθλητική δραστηριότητα και ό,τι αυτή σηματοδοτεί.

Η σύγχρονη εκδοχή του χουλιγκανισμού με τη μορφή που παίρνει στην Ευρώπη  δεν θα πρέπει να αναλυθεί με μια ρηχή αφήγηση τύπου «ε, τι να κάνουμε, εκεί ξεσπάει η κρίση, μέσα στη φωτιά». Μια τέτοια αφήγηση ενώ προσπαθεί να αναλύσει τα κοινωνικά αίτια ωστόσο παραμερίζει επί της ουσίας τα βαθιά εμπεδωμένα πλέον ιδεολογικά χαρακτηριστικά που αποκτά ήδη από τη δεκαετία του 1980 η «μάχη της κερκίδας». Από τις πρώτες στιγμές ανάδυσης του φασιστικού φαινομένου στην Ευρώπη, μέσα στη δίνη της καπιταλιστικής κρίσης, η ακροδεξιά δεν χρησιμοποίησε απλώς το γήπεδο για να απλώσει το ρατσιστικό της δηλητήριο, αλλά πόνταρε σε αυτό, συγκρότησε ακροδεξιούς πυρήνες, αναπαράχθηκε και ανασυγκροτήθηκε εκεί. Για την ευρωπαϊκή ακροδεξιά το γήπεδο δεν είναι μονάχα μια εστία ξεσπάσματος. Χρησιμοποιείται για τη διαμόρφωση πολιτικού συσχετισμού, για την εμπέδωση και σταδιακή κυριαρχία μιας λούμπεν, δήθεν αντικρατικής, μα στην ουσία της ακραία φασιστικής, ρατσιστικής, ομοφοβικής, «υπερανδρικής», στρατιωτικά γυμνασμένης φιγούρας. Είναι η φιγούρα του σκίνχεντ μπόντι μπίλντερ που τσακίζει στο ξύλο όποιον σηκώνει κεφάλι. Η φιγούρα, δηλαδή, που αποτελεί πυρηνικό στοιχείο συγκρότησης των ταγμάτων εφόδου όλων ανεξαιρέτως των ακροδεξιών συμμοριών ανά την Ευρώπη. Η ακροδεξιά επέλεξε να ιδεολογικοποιήσει τον χώρο της εξέδρας ακριβώς πάνω στην καλύτερη καμπή. Τη στιγμή που μια αντίληψη αποπολιτικοποίησης του γηπέδου άρχισε να κυριαρχεί, οι ακροδεξιοί χούλιγκαν επέλεξαν να νομιμοποιήσουν τη σύγκλιση οπαδικής και πολιτικής ταυτότητας: κερδίζουν χώρο, ανασημασιοδοτούν τη βία ως μορφή επίλυσης των αντιθέσεων.

Στην πραγματικότητα οι χώρες που «διαπρέπουν» στα περιστατικά βίας είναι χώρες στις οποίες η ακροδεξιά είτε ανασυντίθεται και αναγεννάται από τις στάχτες της, είτε έχει εδώ και χρόνια παγιώσει τη θέση της. Είναι χώρες στις οποίες η απουσία μιας αριστερής ηγεμονικής αντιπρότασης εκχωρεί στρέμματα μίσους στην ακροδεξιά. Η Ουγγαρία, η Κροατία, ακόμα και η Αγγλία είναι χώρες στις οποίες οι πολιτικές αντανακλάσεις της σύγχρονης νεοφιλελεύθερης επίθεσης παραχωρούν έδαφος στον φασισμό. Και είναι σαφές πως τα κομπιουτεράκια των κυρίαρχων έχουν βγει και οι πράξεις έχουν γίνει. Αν ανοίξεις την τηλεόραση και τολμήσεις να δεις ένα ρεπορτάζ για τον αυξανόμενο χουλιγκανισμό στα γήπεδα της Γαλλίας οι εκτιμήσεις πάνω κάτω τέμνονται, φανερώνοντας τον κοινωνικό εκφυλισμό: οι ίδιοι που σπέρνουν τον τρόμο εντός των χωρών τους, είναι εκείνοι που κάνουν επεισόδια στις διαδηλώσεις και διασαλεύουν την τάξη, οι γνωστοί «μπαχαλάκηδες» κ.λπ. Κάθε τοποθέτηση ξεπλένει τον ναζισμό, του δίνει τον χώρο που χρειάζεται για να αναπτυχθεί. Ακόμα και για αυτούς τους μπρουτάλ τύπους της Ρωσίας με τους αγκιλωτούς σταυρούς στο στήθος η εξήγηση δόθηκε από τον κύριο Πορτοσάλτε: «Μα δείτε πού κατέληξαν τα σοβιετικά καθεστώτα, κύριοι»…

Από την άλλη μεριά, ένα γρήγορο scroll down θα αποτυπώσει το αντιπαράδειγμα στον κοινωνικό κανιβαλισμό που κυριαρχεί στη διοργάνωση του Euro 2016. Είναι οι Ιρλανδοί και οι Βορειοϊρλανδοί οπαδοί, που κάνουν το αυτονόητο: διασκεδάζουν, κάνουν χιούμορ, δίνουν αξία στο συναίσθημα που προκαλεί ένας αγώνας. Δεν είναι «λιγότερο Ιρλανδοί», δεν αγαπούν λιγότερο την πατρίδα τους. Γι’ αυτούς η ιρλανδική σημαία δεν είναι το κοντάρι που χτυπάει το κεφάλι του μετανάστη, δεν είναι η τιμωρία του αδύναμου. Ναι, τελικά ζούμε στην εποχή των τεράτων. Το απλό μάς φαίνεται εξαιρετικό: Η διασκέδαση, το χιούμορ, το «ευφυές φλερτ» των Ιρλανδών. Νιώθουμε πως χειραφετούμαστε με ένα τραγούδι, ένα χαμόγελο, ένα όμορφο σύνθημα, μία αγκαλιά. Είναι η εποχή που ο ρομαντισμούς του αυτονόητου μοιάζει ανέφικτος μέσα σε μία κοινωνία που κυριαρχεί ο φασισμός, ο ρατσισμός, ο σεξισμός, η ομοφοβία. Είναι η εποχή που η ιδεολογική αντεπίθεση του κόσμου της εργασίας και της νεολαίας πρέπει να ξεκινήσει... χτες και δεν πρέπει να αφήσει κανένα πεδίο ανεκμετάλλευτο.

Ας μην κρυβόμαστε άλλο πίσω από το δάχτυλο μας. Καμία απάντηση δεν είναι απλώς «κοινωνική» ή «ψυχολογική». Η απάντηση στην άνοδο της ακροδεξιάς στα γήπεδα οφείλει να είναι κατά βάση πολιτική, συλλογική, προοδευτική, ριζοσπαστική, ηγεμονική, και, ναι, να είναι αριστερή. Τα οράματα και οι αξίες του αθλητισμού είναι -ή θα έπρεπε να είναι- σύμφυτα με τις αξίες της αριστεράς. Ο πολιτισμός, η συλλογικότητα, η αλληλεγγύη είναι δομικά στοιχεία της αριστερής αντίληψης για τη ζωή. Χρειάζεται μια σύγχρονη, διαλεκτική προσπάθεια από την ίδια την αριστερά και τις δυνάμεις του μαχόμενου ριζοσπαστικού κινήματος για να μεταβιβάσουν τον πλούτο της κοινωνικής εμπειρίας και τις συσσωρεύσεις των ταξικών συγκρούσεων μέσα στα γήπεδα. Τα γήπεδα που εξακολουθούν να αποτελούν μαζικούς χώρους αναπαραγωγής κοινωνικών αντιθέσεων και συγκρούσεων και ως τέτοιοι χρειάζεται να αντιμετωπίζονται.

Δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε τον δικό μας «ιδεολογικό παράδεισο» στο γήπεδο. Θέλουμε όμως, και κυρίως οφείλουμε, να ανατάξουμε τον ριζοσπαστισμό και την πολιτικοποίηση εντός του·  Οφείλουμε να φύγουμε από μια ελιτίστικη και μονολιθική αντιμετώπιση των συνδέσμων ως «τελειωμένης υπόθεσης»· Να αναγνωρίσουμε, στα καθ’ ημάς, την αλματώδη εμπλοκή της νεολαίας στους συνδέσμους στον καιρό των μνημονίων, αλλά και την ταυτόχρονη στρέβλωση στην πρακτική της, μέσω της φετιχοποίησης της βίας. Και, φυσικά, οφείλουμε, να αναδείξουμε τις βασικές αιτίες μετασχηματισμού του ποδοσφαίρου από μαζικό, λαϊκό άθλημα σε μηχανισμό όπου κυριαρχεί το μεγάλο κεφάλαιο της χώρας, τα μπραβιλίκια, το εμπόριο ναρκωτικών και η νομιμοποίηση κάθε εκδοχής ξεκαθαρίσματος λογαριασμών. Χρειάζεται λοιπόν να εμπλακούμε μαζικά ξανά στις ομάδες των γειτονιών μας. Εκεί που μεγαλώσαμε, εκεί που πρώτη φορά ματώσαμε τα γόνατά μας, εκεί που πρώτη φορά μάς ανατρίχιασε ο ρομαντισμός του αυτονόητου.

Να προσπαθήσουμε να διεκδικήσουμε, να συγκρουστούμε και εντέλει να κατακτήσουμε μία δημοκρατική, αντιφασιστική τοποθέτηση σε κάθε ομάδα γειτονιάς, στο πεδίο ακριβώς που αναπαράγεται το αβγό του φιδιού. Να ξαναγνωριστούμε με τα παιδιά της ηλικίας μας που μπορεί να μας ενώνει η φανέλα της τοπικής μας ομάδας, όπως τότε, αλλά να μας χωρίζει ιδεολογική άβυσσος. Η απάντηση στον φασισμό δεν μπορεί να είναι η εγκατάλειψη των γηπέδων στα χέρια της μαφίας, της βίας και του κανιβαλισμού, αλλά η μαζική συλλογική οργάνωση και μια νέα πρωτότυπη ανασύνθεση της παρέμβασής μας εντός τους. Γιατί δεν μας κάνει η «ΜΚΟποίηση» του ποδοσφαίρου, ούτε το γενικόλογο «say-no-to-racism». Θέλουμε να ξεριζώσουμε κάθε μορφή φασισμού εκεί ακριβώς όπου γεννιέται. Δεν θέλουμε μεμονωμένες Ζανκτ Πάουλι, όσο κι αν τις αγαπάμε. Θέλουμε συλλόγους, μαζικούς, δημοκρατικούς, νεολαιίστικους, που θα προάγουν τη συλλογικότητα, τις δομές αλληλεγγύης, τη συντροφικότητα. Θέλουμε να διαμορφώσουμε τη δική μας «ταυτότητα» φιλάθλου. Με επίγνωση πως η ιδεολογική σύγκρουση εκτείνεται παντού, και με αμείλικτο τρόπο, να μην παραδώσουμε το άθλημα που σημάδεψε την εφηβεία μας στα πιο σκοτεινά μονοπάτια της παγκόσμιας ιστορίας.

 

Υ.Γ.: Πώς θα νιώθει άραγε ο μεγάλος κομμουνιστής Ρινάτ Ντασάεφ με την κατάντια της πρώην ΕΣΣΔ και των οπαδών της; Μην το ψάχνεις. Τους Ντασάεφ και τους Σώκρατες τους σκότωσε ό,τι γέννησε και τους καραφλούς δολοφόνους με τις σιδερογροθιές. Θα τους αφήσουμε να συνεχίσουν το έργο τους;

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ

ΕΚΤΟΣ ΥΛΗΣ|
30/05/2023 - 12:10

Η Απάντηση στον Τζων Λιούις συνιστά πριν απ’ όλα μια εξαιρετική εισαγωγή στον μαρξισμό του Αλτουσέρ, ένα αλτουσεριανό μανιφέστο.

ΕΚΤΟΣ ΥΛΗΣ|
17/01/2023 - 17:34

Ο Φεμινισμός για το 99%, από τα πιο σημαίνοντα κείμενα του ρεύματος της κοινωνικής αναπαραγωγής, είναι γέννημα-θρέμμα της Παγκόσμιας Φεμινιστικής Απεργίας.

ΘΕΩΡΙΑ|
16/12/2021 - 14:44

Τον Νοέμβριο του 1977, από το βήμα του συνεδρίου που διοργάνωσε στη Βενετία η εφημερίδα Il Manifesto, ο Αλτουσέρ αναφωνεί «Επιτέλους, η κρίση του μαρξισμού!».

ΚΟΙΝΩΝΙΑ/ΚΙΝΗΜΑΤΑ|
09/02/2021 - 16:16

Ένα κίνημα για δημόσιο, δωρεάν και δημοκρατικό πανεπιστήμιο, είναι πρώτα απ’ όλα ένα κίνημα για ανοιχτό πανεπιστήμιο.