Louis Althusser

Μετάφραση: Τάσος Μπέτζελος

Σελίδες: 116 | ISBN: 978-618-84605-5-3 | Σχήμα: 14x20,7 cm | Τιμή: 12,72 €

ΣΕΙΡΑ: ΘΕΩΡΙΑ | ΑΛΤΟΥΣΕΡ

Αυτές οι φιλοσοφικές θέσεις μάς επιτρέπουν να κατανοήσουμε και το νόημα της περίφημης «μικρής φράσης» του Μαρξ από τη 18η Μπρυμαίρ. Διότι ολόκληρη η φράση λέει: «Οι άνθρωποι κάνουν την ιστορία τους, αλλά δεν την κάνουν με στοιχεία που έχουν ελεύθερα επιλέξει, σε περιστάσεις που οι ίδιοι έχουν επιλέξει, αλλά σε περιστάσεις που βρίσκουν άμεσα μπροστά τους, δεδομένες και κληρονομημένες από το παρελθόν». Και σαν να είχε προβλέψει ότι μια μέρα κάποιοι θα εκμεταλλεύονταν τις πέντε πρώτες λέξεις του, ακόμα και αυτές τις «περιστάσεις». [...]

Πρέπει λοιπόν να διαβάζουμε με προσοχή τους συγγραφείς μας. Η ιστορία είναι πράγματι μια «διαδικασία χωρίς Υποκείμενο και Τέλος / Τελικούς Σκοπούς», της οποίας οι δεδομένες περιστάσεις, όπου «οι άνθρωποι» δρουν ως υποκείμενα υπό τον καθορισμό κοινωνικών σχέσεων, είναι το προϊόν της ταξικής πάλης. Συνεπώς, η ιστορία δεν έχει Υποκείμενο, με τη φιλοσοφική σημασία του όρου, αλλά κινητήρια δύναμη: την πάλη των τάξεων.

Το ανά χείρας κείμενο συγκεντρώνει μερικές από τις πιο διάσημες σελίδες του Λουί Αλτουσέρ και ταυτόχρονα συνιστά έναν από τους σημαντικότερους σταθμούς στην εξέλιξη της θεωρητικής του διαδρομής. Ο Γάλλος φιλόσοφος παραδίδει μια συμπυκνωμένη διατύπωση των στρατηγικών θέσεών του για τη μαρξιστική θεωρία, τόσο για την υλιστική φιλοσοφία όσο και για τον ιστορικό υλισμό, που περνά μέσα από μια πολεμική αλλά και διεισδυτική απόρριψη του κυρίαρχου σοβιετικού μαρξισμού της περιόδου και των στοιχείων αστικής ηγεμονίας που απηχούσε. Την ίδια στιγμή, το μανιφέστο αυτό συνιστά και μια δημόσια φιλοσοφική αυτοκριτική του Γάλλου φιλοσόφου γύρω από τον θεωρητικισμό που εκτιμά ότι έφεραν όψεις προηγούμενων αναλύσεών του. Έτσι, η Απάντηση στον Τζων Λιούις εξακολουθεί να είναι ίσως το μοναδικό κείμενο στο οποίο ο Αλτουσέρ δεν επιχειρεί μόνο να περιγράψει μια –σχεδόν πάντοτε υπό έλευση– υλιστική φιλοσοφική πρακτική, αλλά τη δοκιμάζει κιόλας ο ίδιος, χαράσσοντας διαχωριστικές γραμμές, εκφέροντας θέσεις που είναι αντι-θέσεις, και διερευνώντας τα αποτελέσματα των θέσεων αυτών, τον τρόπο που ανοίγουν ή όχι δρόμους στη θεωρία και την ιδεολογική ταξική πάλη υπέρ των υπό εκμετάλλευση τάξεων.

***

Ο Λουί Αλτουσέρ γεννήθηκε το 1918 στην Αλγερία και πέθανε το 1990 στο Παρίσι. Σπούδασε και δίδαξε φιλοσοφία στην École Normale Supérieure. Ήταν μέλος του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος από το 1948 μέχρι τον θάνατό του. Προώθησε, σε συνεργασία με τους μαθητές του, ένα από τα σημαντικότερα εγχειρήματα ριζικής αναθεμελίωσης του μαρξισμού κατά τον 20ό αιώνα, στους αντίποδες του «σοβιετικού μαρξισμού» τόσο της σταλινικής όσο και της μετασταλινικής περιόδου. Επιχείρησε μια νέα ανάγνωση του Μαρξ σε ρήξη με κάθε ανθρωπιστική ερμηνεία του, υποστήριξε ότι ο μαρξισμός δεν είναι μια νέα φιλοσοφία αλλά μια νέα πρακτική της φιλοσοφίας, επεξεργάστηκε μια νέα θεωρία και έννοια της ιδεολογίας και έθεσε επιτακτικά, στα τέλη της δεκαετίας του ’70, το ζήτημα της κρίσης του μαρξισμού ως ευκαιρίας για μια επαναστατική ανανέωση του ίδιου του μαρξισμού.

❦

Οι εκδόσεις Εκτός Γραμμής είναι ένα μη κερδοσκοπικό πολιτικό και θεωρητικό εγχείρημα στον χώρο του βιβλίου. Οι αποφάσεις για την κατεύθυνση και το πρόγραμμα των εκδόσεων λαμβάνονται συλλογικά, από την ομάδα που διατηρεί και την ευθύνη της λειτουργίας τους. Στόχος μας, η έκδοση βιβλίων χρήσιμων στον αγώνα για την κοινωνική απελευθέρωση, για τη σύγχρονη πολιτική, θεωρητική, ιστορική και πολιτιστική αναζήτηση και δράση των καταπιεσμένων τάξεων και της αριστεράς. Προσδοκία μας, οι εκδόσεις Εκτός Γραμμής να βρουν νέες και νέους συνοδοιπόρους αποτελώντας βήμα για τη νέα γενιά, και να συμβάλουν στην προσέγγιση των μεγάλων ερωτημάτων των καιρών μας.

εκδόσεις Εκτός Γραμμής

Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Πολιτικών Οικονομικών Κοινωνικών και Πολιτιστικών Μελετών

Ασκληπιού 57, 10680, Αθήνα

τηλ.: 210 6451975 / 6944182975

διανομή: 6955814624

e: [email protected]

f: /EktosGrammis

ig: /ektosgrammis

t: @ektos_grammis

www.ektosgrammis.gr