Με αφορμή τη βράβευση του Bob Dylan με το Νόμπελ Λογοτεχνίας, η πολιτική-πολιτιστική Λέσχη Εκτός Γραμμής, διοργανώνει την Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου, στις 8:00 μ.μ. προβολή και συζήτηση της ταινίας του Τοντ Χέυνς:

I’m not there

(Todd Haynes, 2007)

Φολκ τραγουδοποιός, πρωτοπόρος του ροκ, εκφραστής των κινημάτων κοινωνικής και πολιτικής διαμαρτυρίας στις ΗΠΑ, ταυτισμένος ίσως και άθελά του με τον νεολαιίστικο ριζοσπαστισμό της δεκαετίας του 1960, φίλος και συνομιλητής της γενιάς των μπιτ ποιητών, σταρ που μεσουρανεί στο μουσικό στερέωμα, ιδιότροπος ποιητής, στιχουργός και μουσικός συχνά απομονωμένος για καιρό από τον έξω κόσμο, ο Ντύλαν ήταν πάντα ένας καλλιτέχνης που δεν μπορούσε κανείς να κατατάξει κάπου ή να χαρακτηρίσει οριστικά. Οι «ρόλοι» του μουσικού, του ποιητή, του στιχουργού, του στοχαστή, του δημόσιου διανοουμένου έμοιαζαν να συντίθενται στο πρόσωπό του κάνοντας τις διαχωριστικές γραμμές που συνήθως τους διακρίνουν να ξεθωριάζουν. Έτσι, η απόδοση του Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Ντύλαν, ανεξάρτητα από το αν συνιστά κυρίως μια τολμηρή μοντερνιστική κίνηση ανανέωσης του λογοτεχνικού είδους ή μια απέλπιδα προσπάθεια της Σουηδικής Ακαδημίας να αναβαπτίσει το κύρος της, συμπυκνώνει με τον πιο εύγλωττο τρόπο αυτή την αντιφατικότητα και τον πολυσχιδή χαρακτήρα του καλλιτέχνη. Οι θυελλώδεις συζητήσεις που ξέσπασαν για το αν είναι δίκαιο ή όχι να αποδίδεται στον Ντύλαν ένα Νόμπελ Λογοτεχνίας, όσο και για τον χρόνο που επιλέχθηκε να γίνει κάτι τέτοιο, ήταν αναμενόμενες αλλά καθόλου ασυνήθιστες, μια που στη διαδρομή του ο Ντύλαν ανέκαθεν υπήρξε στο επίκεντρο μεγάλων δημόσιων, καλλιτεχνικών και άλλων αντιπαραθέσεων.

***

Το κινηματογραφικό πορτρέτο που δημιουργεί το 2007 ο Τοντ Χέυνς για τον Μπομπ Ντύλαν με τον τίτλο I’m not there συνιστά ενδεχομένως την καλύτερη εισαγωγή στην προσέγγιση της πολυσχιδούς προσωπικότητάς του. Έξι διαφορετικοί ηθοποιοί ενσαρκώνουν έξι διαφορετικά πρόσωπά του, όπως τα ανασυνθέτει ο Χέυνς εμπνευσμένος «από τη μουσική και τις πολλαπλές ζωές του Μπομπ Ντύλαν», αναφορά που συνιστά άλλωστε και τη μόνη ρητή παραπομπή στο όνομα του Ντύλαν σε όλη την ταινία.

Μέσα σε ένα εντελώς πρωτότυπο χωροχρονικό, ανθρωπολογικό και μουσικό παζλ, η ταινία προσεγγίζει τον στοχαστή, τον ποιητή, τον σύζυγο και τον τραγουδοποιό Ντύλαν, αλλά επίσης το μικρό αγόρι που θαυμάζει τον Γούντυ Γκάθρι, καθώς και τον ενήλικο άντρα που αυτοεξορίζεται ως άλλος Billy the Kid. Χωρίς καμιά διάθεση ωραιοποίησης ή υμνολόγησης, άλλοτε αφήνοντας μια αίσθηση βιογραφικού ντοκιμαντέρ με αφηγήτρια τη μουσική του Ντύλαν, άλλοτε ακολουθώντας τις δαιδαλώδεις έως και ακατάληπτες δημιουργικές του διαδρομές, άλλοτε προσεγγίζοντας τον «σταρ» με όλη τη ματαιοδοξία, τη δημιουργικότητα, την αντισυμβατικότητα και τη μοναξιά του, άλλοτε «ρίχνοντας» τον ρυθμό για να αποτυπώσει την καθημερινή ζωή του «οικογενειάρχη» και άλλοτε επιχειρώντας μια ονειρώδη βουτιά στην παιδική του ηλικία ή τις ενήλικες ορμές ή/και απωθήσεις του, η ταινία του Χέυνς δεν συνιστά μονάχα μια τρομερή προσωπογραφία του Ντύλαν. Συνιστά ένα καλλιτεχνικό γεγονός, αφού οι φόρμες και το βλέμμα της ακολουθούν κάθε χαρακτήρα του καλλιτέχνη με την ιδιαιτερότητα που του αντιστοιχεί: οι ρυθμοί αλλάζουν, η οπτική τροποποιείται, οι χρόνοι και οι τόποι πηγαινοέρχονται και συμπλέκονται, η θέαση, τα χρώματα και η μουσική διαμορφώνουν κάθε στιγμή έναν ξεχωριστό καμβά, αποτυπώνοντας μέσα από αυτό το κολάζ ένα ενιαίο σκηνοθετικό αποτέλεσμα. Μέσα από ένα καστ σημαντικών ηθοποιών, ξεχωρίζει η οξυδερκής και τολμηρή επιλογή του Χέυνς να είναι η Κέιτ Μπλάνσετ εκείνη που θα ενσαρκώσει τον νεαρό «σταρ» Μπομπ Ντύλαν, όσο και ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του Χηθ Λέτζερ.

Ο Κώστας Σακκαλής, μουσικός συντάκτης στο rocking.gr θα μιλήσει εισαγωγικά για τη ζωή και το έργο του Μπομπ Ντύλαν και θα παρουσιάσει το φιλμ στη συζήτηση που θα ακολουθήσει.

Διαβάστε το άρθρο του Κώστα Σακκαλή στο Εκτός Γραμμής τ. 19: Bob Dylan: Μεταξύ μύθου και πραγματικότητας

Σας περιμένουμε!

Πολιτική – Πολιτιστική Λέσχη Εκτός Γραμμής

Στρατηγοπούλου 7 & Μαυρικίου, Αθήνα

(Χαριλάου Τρικούπη, στάση Λασκάρεως)

e: [email protected]

f: /EktosGrammis

t: @ektos_grammis

www.ektosgrammis.gr/club