ΚΥΚΛΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ

Ξαναδιαβάζοντας το Κεφάλαιο στα 150

Η Πολιτική-Πολιτιστική Λέσχη Εκτός Γραμμής διοργανώνει κάθε Πέμπτη του Μαΐου και του Ιουνίου, στις 7 μ.μ. κύκλο σεμιναρίων με θέμα: Ξαναδιαβάζοντας το Κεφάλαιο στα 150

Έναρξη: Πέμπτη 25 Μαΐου, 7 μ.μ.

Η έκδοση του πρώτου τόμου του Κεφαλαίου, 150 χρόνια πριν, τον Σεπτέμβριο του 1867, αποτέλεσε κορυφαίο σταθμό μιας πρωτόγνωρης διανοητικής διαδρομής, της διαδρομής του Καρλ Μαρξ: από την ιδεαλιστική φοϋερμπαχιανή φιλοσοφία στη δημόσια ριζοσπαστική πολιτική παρέμβαση και δράση, μέχρι τη διαμόρφωση του συστήματος «κριτικής της πολιτικής οικονομίας» κατά τη μεγάλη δεκαετία των οικονομικών του μελετών 1857-1867. Πρωτίστως όμως αποτέλεσε τον γενέθλιο τόπο της επιστήμης του ιστορικού υλισμού, την πρώτη ολοκληρωμένη απόπειρα θεμελίωσης της νέας επιστήμης της ιστορίας που εισήγαγε ο Μαρξ.

Ως εκ τούτου, ο πρώτος τόμος του Κεφαλαίου, είναι κάθε άλλο παρά ένα στείρο οικονομικό κείμενο. Αντιθέτως, συνιστά το κείμενο θεμελίωσης των βασικών θεωρητικών αρχών του μαρξικού συστήματος «κριτικής της πολιτικής οικονομίας», το κείμενο θεμελίωσης των θεωρητικών αρχών της επιστήμης του ιστορικού υλισμού, όπου ο Μαρξ πραγματεύεται τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής ως θεωρητικό αντικείμενο, εντοπίζοντας τα ειδοποιά χαρακτηριστικά του και κυρίως τον τρόπο με τον οποίο συγκροτείται η ταξική εκμετάλλευση σε αυτόν τον τρόπο παραγωγής. Ταυτόχρονα, στο κείμενο του Κεφαλαίου, η κριτική μελέτη των βασικών οικονομικών θεωριών συναντιέται με την εκτεταμένη και πρωτότυπη χρήση πλήθους ιστορικών στοιχείων αλλά και στοιχείων κοινωνιολογικής έρευνας, ενώ μέσα σε όλο το σώμα της ανάλυσης βρίσκονται «επί το έργον» φιλοσοφικές κατηγορίες όσο και σχήματα επιστημονικής μεθοδολογίας που ακόμα και σήμερα, ενάμιση αιώνα μετά, εκπλήσσουν τον αναγνώστη και την αναγνώστρια με το βάθος και την πρωτοτυπία τους.

Ένα έργο τέτοιας εμβέλειας, εύρους και μείζονος θεωρητικής σημασίας δεν θα μπορούσε να μην έχει αποτελέσει το αντικείμενο εκτεταμένων ερευνών και μελετών. Μέχρι και τις μέρες μας, παρά τη φαινομενική υποχώρηση της μαρξιστικής θεωρίας διεθνώς, παραμένει το βασικότερο πεδίο μαρξιστικής έρευνας, μα και ιδεολογικών και θεωρητικών συγκρούσεων, επίδικο αντικείμενο των οποίων είναι τα βασικά πορίσματα του έργου, οι θεωρητικές, φιλοσοφικές και επιστημονικές πηγές και μέθοδοί του, η επικαιρότητά του, αλλά και οι αντιφάσεις και οι αντινομίες του.

Σήμερα, 150 χρόνια μετά, κουβαλώντας τη θεωρητική σκευή όλων αυτών των μελετών και θεωρητικών αντιπαραθέσεων, η επιστροφή στο πρωτότυπο μαρξικό κείμενο παραμένει θεμελιώδης θεωρητική, επιστημονική και πολιτική ανάγκη. Και αυτό γιατί ο πρώτος τόμος του Κεφαλαίου χαράσσει το βασικό περίγραμμα των θεωρητικών εννοιών που ερμηνεύουν τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής. Παραμένει έτσι απαρέγκλιτη αφετηρία για όποιον και όποια θέλει να κατανοήσει τον σύγχρονο κόσμο, τις βασικές του τάσεις, τον μηχανισμό εκμετάλλευσης και αναπαραγωγής του· για όποιον και όποια θέλει, με άλλα λόγια, να εντοπίσει τους αρμούς της οικονομικής, πολιτικής και ιδεολογικής κυριαρχίας του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, που παρά την κρίση του δείχνει να μην αμφισβητείται· πολύ περισσότερο, για όποιον ή όποια θέλει να στρατευτεί στο αγώνα για την ανατροπή των καπιταλιστικών σχέσεων εξουσίας και εκμετάλλευσης.

Στον κύκλο σεμιναρίων «Ξαναδιαβάζοντας το Κεφάλαιο στα 150» που διοργανώνει η Πολιτική-Πολιτιστική Λέσχη Εκτός Γραμμής κάθε Πέμπτη του Μαΐου και του Ιουνίου ξεκινώντας από τις 25 Μαΐου, δεν θα επιδιώξουμε να παρουσιάσουμε προκατασκευασμένες αφηγήσεις πάνω στο μαρξικό κείμενο. Αντιθέτως, θα επιχειρήσουμε μια επιστροφή στο ίδιο το κείμενο, θα επιχειρήσουμε να το διαβάσουμε, επιδιώκοντας παράλληλα να παρουσιάσουμε και να προβληματοποιήσουμε κρίσιμα σημεία στα οποία έχει επικεντρωθεί η σύγχρονη κοινωνική και ιστορική έρευνα. Ως εκ τούτου, η διάρθρωση του σεμιναρίου θα ακολουθήσει κατά κανόνα την πορεία παρουσίασης του βιβλίου.

Συνεδρία 1η | Πέμπτη 25 Μαΐου

Η θεωρία της αξίας

Εισήγηση: Δημήτρης Παπαφωτίου

Σχολιασμός: Παναγιώτης Σωτήρης

Συνεδρία 2η | Πέμπτη 1 Ιουνίου

Το χρήμα

Εισήγηση: Δημήτρης Λένης

Σχολιασμός: Δημήτρης Παπαφωτίου

Συνεδρία 3η | Πέμπτη 8 Ιουνίου

Ο φετιχισμός του εμπορεύματος

Εισήγηση: Παναγιώτης Σωτήρης

Σχολιασμός: Δημήτρης Παπαφωτίου

Συνεδρία 4η | Πέμπτη 15 Ιουνίου

Η απόλυτη υπεραξία

Εισήγηση: Νίκος Βασιλόπουλος

Σχολιασμός: Γιώργος Καλαμπόκας

Συνεδρία 5η | Πέμπτη 22 Ιουνίου

Η σχετική υπεραξία

Εισήγηση: Γιώργος Καλαμπόκας

Σχολιασμός: Δημήτρης Παπαφωτίου

Συνεδρία 6 | Πέμπτη 29 Ιουνίου

Η πρωταρχική συσσώρευση

Εισήγηση: Γιώργος Καλαμπόκας

Σχολιασμός: Παναγιώτης Σωτήρης

Σας περιμένουμε!

Πολιτική - Πολιτιστική Λέσχη Εκτός Γραμμής

Στρατηγοπούλου 7 & Μαυρικίου, Αθήνα

e: [email protected]

f: /EktosGrammis

t: @ektos_grammis

www.ektosgrammis.gr/club