(Ξανα)διαβάζοντας τον Αλτουσέρ σήμερα
Πολιτική, φιλοσοφία, μαρξισμός
Συναντήσεις θεωρίας
Οι συναντήσεις θεωρίας με θέμα «(Ξανα)διαβάζοντας τον Αλτουσέρ σήμερα: Πολιτική, φιλοσοφία, μαρξισμός», που διοργανώνουν οι εκδόσεις Εκτός Γραμμής, θα διεξαχθούν το σαββατοκύριακο 2 και 3 Απρίλη στο παλιό κτίριο της Νομικής (αμφ. Παπαρρηγοπούλου –είσοδος από Σόλωνος).
Η έναρξη του διημέρου θα γίνει το Σάββατο 2 Απρίλη, στις 10:30 π.μ. με το στρογγυλό τραπέζι «Ο Αλτουσέρ και οι σύγχρονοί του: Λακάν, Φουκώ, Ντελέζ, Ντερριντά», ενώ το απόγευμα της ίδιας ημέρας στις 7 μ.μ. θα διεξαχθεί η κεντρική παρουσίαση του Για τον Μαρξ με θέμα «Για τον Μαρξ 50 χρόνια μετά: Ξαναγυρνώντας στη “στιγμή Αλτουσέρ”» και ομιλητές τον Στάθη Κουβελάκη, τον Γιάννη Μηλιό, τον Παναγιώτη Σωτήρη και τον Γιώργο Φουρτούνη.
Την Κυριακή, 3 Απρίλη, το πρόγραμμα των συναντήσεων ξεκινάει στις 10:30 π.μ. με το θεματικό τραπέζι «Το συλλογικό θεωρητικό εγχείρημα: Ο Αλτουσέρ και οι συνοδοιπόροι του». Οι συναντήσεις θεωρίας ολοκληρώνονται το απόγευμα της ίδιας ημέρας στις 7 μ.μ. με το δεύτερο κεντρικό τραπέζι του διημέρου, με θέμα «Ο Αλτουσέρ και η πολιτική» και ομιλητές τον Δημήτρη Δημούλη, τον Γιώργο Καλαμπόκα, τον Δημήτρη Μπελαντή, τον Δημοσθένη Παπαδάτο-Αναγνωστόπουλο και τον Αλέξανδρο Χρύση.
Η είσοδος είναι ελεύθερη.
Εγγραφείτε στο event του διημέρου για να λαμβάνετε ειδοποιήσεις σχετικά με τη διεξαγωγή του και υλικό: https://www.facebook.com/events/1689622301314015/
Ακολουθεί το αναλυτικό πρόγραμμα των συναντήσεων.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΣΑΒΒΑΤΟ 2 ΑΠΡΙΛΗ
Έναρξη
ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ
Α1. 10:30 - 13:00
Ο Αλτουσέρ και οι σύγχρονοί του: Λακάν, Φουκώ, Ντελέζ, Ντερριντά
Οι πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες στη Γαλλία σημαδεύονται από την ανάπτυξη του ρεύματος του «δομισμού», που αντλεί από τη γλωσσολογία του Σωσύρ και ανθεί ιδιαίτερα στην ανθρωπολογία με τον Λεβί-Στρως. Στο τραπέζι αυτό αναζητούμε τη θέση και τη σημασία της παρέμβασης του Αλτουσέρ στη «θεωρητική συγκυρία» της δεκαετίας του ’60, όπου εμφανίζεται για πρώτη φορά, όπως αυτή διαμορφώνεται από την προηγούμενη ανάδυση του δομισμού και την «έκρηξη» θεωρίας στις «επιστήμες του ανθρώπου», που σημειώνεται στις δεκαετίες του ’50 και του ’60 με την εμφάνιση του Λακάν, του Φουκώ, του Ντελέζ, του Ντερριντά. Ψηλαφίζουμε τον βαθμό στον οποίο το έργο του Αλτουσέρ «συνομιλεί» με αυτή την έκρηξη και τον βαθμό στον οποίο αποτέλεσε τομή όσο και ανατροφοδότη της. Αναζητούμε τα νήματα και τις ρήξεις των φιλοσοφικών εννοιολογικών καινοτομιών του Αλτουσέρ με το έργο σπουδαίων διανοητών στην ψυχανάλυση, τη θεωρία της λογοτεχνίας και τη φιλοσοφία αφενός, αλλά και με τα παραδοσιακά μαρξιστικά σχήματα αφετέρου.
Συζητούν: Κύρκος Δοξιάδης, Δήμος Έξαρχος,
Δάνης Κουμασίδης, Γιώργος Νικολαΐδης, Χρήστος Σίμος
Συντονισμός: Παναγιώτης Σωτήρης
Διάλειμμα: 13:00 - 13:30
ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΤΡΑΠΕΖΙΑ
Α2. 13:30 - 15:15
Η επιστημολογία του Αλτουσέρ
Ένα από τα κεντρικά στοιχεία της πρωτοτυπίας του αλτουσεριανού εγχειρήματος ήταν η απόπειρα, στο πλαίσιο της ιδιαίτερης προβληματικής του, να συναντηθούν ο μαρξισμός με την επιστημολογική οπτική της ιδιαίτερης «γαλλικής» σχολής επιστημολογίας του Καβαγιές, του Μπασελάρ, του Κοϋρέ και του Κανγκιλέμ. Καρπός αυτής της συνάντησης, η διάσημη «επιστημολογική τομή» που ο Αλτουσέρ διαβάζει ανάμεσα στον «νεαρό» Μαρξ των καθαυτό φιλοσοφικών γραπτών –όπου παρά τον πολιτικό ριζοσπαστισμό του νεαρού κομμουνιστή Μαρξ, έννοιες και λόγοι της «προηγούμενης φιλοσοφικής του συνείδησης» επιμένουν να οργανώνουν την προβληματική του συνιστώντας «επιστημολογικά εμπόδια» στην ανάδυση του ιστορικού υλισμού– και τον «ώριμο» Μαρξ της «κριτικής της πολιτικής οικονομίας» και κυρίως του Κεφαλαίου. Όμως η αναμέτρηση του Αλτουσέρ με τη φιλοσοφία καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του προϋποθέτει τη διαρκή επερώτηση της σχέσης της με τις επιστήμες και την πολιτική, φτάνοντας να διαμορφώνει τη δική του ιδιαίτερη θεώρηση για τη σχέση επιστήμης και φιλοσοφίας, όσο και την ιδιαίτερη επιστημολογική του οπτική για τον μαρξισμό, την επιστήμη του ιστορικού υλισμού, τις κεντρικές του έννοιες, και την υλιστική φιλοσοφία. Σε αυτό το τραπέζι σκιαγραφούμε την επικράτεια των επιστημολογικών όρων στη συγκρότηση των φυσικών επιστημών, εξετάζουμε τη διαδρομή του επιστημολογικού στοχασμού του Αλτουσέρ και διαβάζουμε κρίσιμα επιστημολογικά και τεχνολογικά στοιχεία που αναδεικνύει η οπτική του στο Κεφάλαιο του Μαρξ.
Τάσος Κυπριανίδης, Η ανυπόστατη χάραξη στην επιστημολογία του Λουί Αλτουσέρ. Από τη θεωρία της θεωρητικής πρακτικής στον υλισμό του αστάθμητου
Θέμης Μπόκαρης, Η επικράτεια των επιστημολογικών όρων στη συγκρότηση των φυσικών επιστημών
Τέλης Τύμπας, Ο πειραματισμός του Μαρξ με τη νέα έννοια της τεχνολογίας: Διαβάζοντας εγχειρίδια για ατμομηχανές και θερμοδυναμικά αξιώματα με δάσκαλο τον Αλτουσέρ
Συντονισμός: Δημήτρης Λένης
Διάλειμμα: 15:15 - 16:30
Α3. 16:30 - 18:30
Αλτουσέρ και ιδεολογία
Η αναμέτρηση του Αλτουσέρ με το ερώτημα της ιδεολογίας είναι ίσως μία από τις πιο σημαντικές και συνάμα διάσημες θεωρητικές απόπειρές του. Ξεκινώντας από τις αρχές της δεκαετίας του ’60, όπου διατυπώνει μια πρωτότυπη προσέγγιση της ιδεολογίας, και αντλώντας από τη λακανική ψυχανάλυση, καταλήγει στο τέλος της ίδιας δεκαετίας και στον απόηχο του Μάη του ’68 να προτείνει, στο δοκίμιό του για τους Ιδεολογικούς Μηχανισμούς του Κράτους, μια νέα θεωρία της ιδεολογίας, που διεκδικεί έκτοτε τη θέση μιας υλιστικής θεωρίας της ιδεολογίας στο πλαίσιο του μαρξισμού. Η θεωρία αυτή θα αποτελέσει εφεξής ένα γόνιμο πεδίο για εμπλουτισμό αλλά και για θεωρητικές αντιπαραθέσεις με επίδικο τη σχέση της ιδεολογίας με την εξουσία, το κράτος και την αναπαραγωγή των κοινωνικών σχέσεων, τη σχέση της με την κοινωνική και πολιτική πρακτική, τον λόγο και το υποκείμενο, και τελικά τη σχέση της ιδεολογίας με την επιστήμη και τη φιλοσοφία. Στο τραπέζι αυτό επιστρέφουμε στα βασικά θεωρητικά πορίσματα και τις συνέπειες της θεωρίας του Αλτουσέρ για την ιδεολογία και ανατρέχουμε στις συμπληρώσεις και τις επεκτάσεις του Μισέλ Πεσέ· αναζητούμε τον βαθμό στον οποίο μπορεί αυτή να συνομιλεί με το έργο σπουδαίων μαρξιστών διανοητών, όπως του Γκυόργκυ Λούκατς, παρά τις διαφορετικές φιλοσοφικές αφετηρίες, και ανατρέχουμε στις διάσημες κριτικές, όπως αυτή της Τζούντιθ Μπάτλερ· αναζητούμε τέλος τα νήματα και τις τομές της με τη σπουδαία συνεισφορά του Μισέλ Φουκώ γύρω από την εξουσία και την υποκειμενοποίηση.
Αντώνης Βαρσάμης, «Τολμάμε να στοχαζόμαστε! Τολμάμε να επαναστατούμε!»: Ο Μισέλ Πεσέ και η μαρξιστική θεωρία της ιδεολογίας
Ειρήνη Γαϊτάνου, Αναγκαιότητα, ενδεχομενικότητα και προσεγγίσεις της πραγματικότητας: Σκέψεις με αφετηρία μια αιρετική συνάντηση Λούκατς και Αλτουσέρ
Τάσος Μπέτζελος, Ιδεολογία: Εγκλήσεις και αντεγκλήσεις
Δέσποινα Παρασκευά-Βελουδογιάννη, Καθυπόταξη και αντιστάσεις: Το αλτουσεριανό υποκείμενο, ο Φουκώ και η Μπάτλερ
Συντονισμός: Άγγελος Κοντογιάννης-Μάνδρος
Διάλειμμα: 18:30 - 19:00
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ
Α4. 19:00 - 21:30
Για τον Μαρξ 50 χρόνια μετά: Ξαναγυρνώντας στη «στιγμή Αλτουσέρ»
Η έκδοση του Για τον Μαρξ το 1965 σηματοδότησε την εκρηκτική εισβολή του Αλτουσέρ στη γαλλική αλλά και τη διεθνή θεωρητική σκηνή. Συμπυκνώνει, μαζί με την έκδοση λίγους μήνες μετά του Να διαβάσουμε το Κεφάλαιο, ακριβώς τη «στιγμή Αλτουσέρ». Συμπίπτει δε με τα έντονα σημάδια της αμηχανίας και της στρατηγικής κρίσης στο παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα, τα πρώτα σκιρτήματα του νεανικού ριζοσπαστισμού που θα έχει το αποκορύφωμά του στον Μάη του ’68, αλλά και την έκρηξη των «επιστημών του ανθρώπου». Πάνω απ’ όλα σηματοδοτεί την απόπειρα όχι απλώς «επιστροφής στον Μαρξ» αλλά ριζικής ανανέωσης του τρόπου ανάγνωσης και πρόσληψής του σε μια προσπάθεια η ανάδειξη της θεωρητικής δραστικότητας της μαρξιστικής θεωρίας, σε ρήξη με τον ιστορικισμό και τον θεωρητικό ανθρωπισμό, να είναι η αφετηρία για την αναπροσαρμογή και της πολιτικής κατεύθυνσης και γραμμής. Στο τραπέζι αυτό, παρουσιάζοντας τη νέα ελληνική έκδοση του Για τον Μαρξ, συζητάμε ακριβώς για τις πτυχές αυτής της θεωρητικής τομής, τις φιλοσοφικές προϋποθέσεις αλλά και τα πολιτικά αποτελέσματα, τον τρόπο που σφράγισε αμετάκλητα όλη τη μετέπειτα μαρξιστική συζήτηση.
Στάθης Κουβελάκης, Το φιλοσοφικό στιλ των γαλλικών ’60s
Γιάννης Μηλιός, «Αντίφαση και επικαθορισμός»: Αποκρυπτογραφώντας την έννοια του συσχετισμού δύναμης στον Μαρξ
Παναγιώτης Σωτήρης, Η «στιγμή Αλτουσέρ» στην πολιτική και τη θεωρία
Γιώργος Φουρτούνης, Η αναγκαία και αδύνατη «τελική ανάλυση»
Συντονισμός: Γιώργος Καλαμπόκας
ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΑΠΡΙΛΗ
ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΤΡΑΠΕΖΙΑ
Β1. 10:30 - 12:30
Το συλλογικό θεωρητικό εγχείρημα: Ο Αλτουσέρ και οι συνοδοιπόροι του
Σε τομή με τις συνήθεις ακαδημαϊκές πρακτικές, το εγχείρημα του Αλτουσέρ είχε εξαρχής συλλογικό χαρακτήρα. Με επίκεντρο τη συμμετοχή των σπουδαστών της École Normale Supérieure στα θεματικά σεμινάριά του, αλλά και τη συνολική πολιτική απόπειρα για μια επαναστατική ανανέωση της μαρξιστικής θεωρίας, η θεωρητική δουλειά του Αλτουσέρ συνδέεται στενά με τους μαθητές του, οι περισσότεροι εκ των οποίων γίνοται ευθύς εξαρχής συνεργάτες του. Σε αυτό το τραπέζι εξετάζουμε τον βαθμό στον οποίο οι θέσεις και οι υποθέσεις που διατυπώνει και προτείνει ο Αλτουσέρ συμπληρώνονται και προεκτείνονται από τους μαθητές και συνοδοιπόρους του, αλλά και διερωτόμαστε αν μπορεί να γίνει λόγος για ένα είδος καταμερισμού εργασίας στο πλαίσιο αυτής της συλλογικής παρέμβασης· αναζητούμε τις ρήξεις ή τις διαφοροποιήσεις που επέρχονται στο εσωτερικό του συλλογικού εγχειρήματός τους και τον χαρακτήρα τους, αλλά θέτουμε και το ερώτημα για τον ρόλο της πολιτικής συγκυρίας της εποχής. Τέλος, εξετάζουμε τις ιδιαίτερες κατευθύνσεις στις οποίες στρέφονται ορισμένοι από τους πιο γνωστούς μαθητές του Αλτουσέρ τα επόμενα χρόνια, και τον βαθμό στον οποίο οι αναζητήσεις τους απαντούν σε απορίες και ερωτηματικά που προκύπτουν από την κοινή διαδρομή τους κατά τις δεκαετίες του ’60 και το ’70.
Βίκυ Ιακώβου, Η κριτική του Ρανσιέρ στον Αλτουσέρ. Μια απαραίτητη πατροκτονία;
Μιχάλης Μπαρτσίδης, Ετιέν Μπαλιμπάρ: Πιστός συνοδοιπόρος, ριζικός αναθεμελιωτής
Τάσος Μπέτζελος, Μεταξύ Λεκούρ και Μασερέ: προς έναν σπινοζικό υπερυλισμό;
Σπύρος Σακελλαρόπουλος, Ο διάλογος Αλτουσέρ - Πουλαντζά πάνω στη θεωρία του κράτους
Συντονισμός: Αντώνης Βαρσάμης
Διάλειμμα: 12:30 - 13:00
Β2. 13:00 – 15:00
«Να διαβάσουμε το Κεφάλαιο»
Στις αρχές του 1965, ο Αλτουσέρ και τέσσερις μαθητές του –ο Ετιέν Μπαλιμπάρ, ο Πιερ Μασερέ, ο Ζακ Ρανσιέρ και ο Ροζέ Εσταμπλέ– προετοιμάζουν και διεξάγουν ένα σεμινάριο πάνω στο Κεφάλαιο. Η προσέγγιση που επιχειρούν στο θεμελιώδες έργο της μαρξικής σκέψης, επιδιώκοντας να αντλήσουν από αυτό τις βασικές θέσεις μιας υλιστικής φιλοσοφίας, παίρνει σύντομα τον χαρακτήρα μίας από τις πιο γνωστές και πρωτότυπες αναγνώσεις του Κεφαλαίου, αναδεικνύοντας εκ νέου την επιστημονική πρόσληψή του σε θεωρητικό διακύβευμα, σε «πεδίο μάχης». Στο τραπέζι αυτό εξετάζουμε την ιδιαίτερη ανάγνωση του Αλτουσέρ και των συνεργατών του στο Κεφάλαιο, που το αναδεικνύει ταυτόχρονα στον γενέθλιο «τόπο» της διάνοιξης μιας νέας επιστήμης, της επιστήμης του ιστορικού υλισμού. Ψηλαφίζουμε το αντικείμενο και τη μέθοδο του Κεφαλαίου, εξετάζουμε το θεωρητικό καθεστώς των οικονομικών «νόμων» σε αυτό, και επιστρέφουμε στην «καρδιά» του, στην αξιακή θεωρία του.
Χρήστος Βαλλιάνος, Το θεωρητικό καθεστώς των οικονομικών νόμων του Κεφαλαίου. Η περίπτωση του νόμου της πτωτικής τάσης του ποσοστού κέρδους
Ηλίας Ιωακείμογλου, Η θεωρία ως πεδίο μάχης και το Κεφάλαιο του Καρλ Μαρξ
Γιάννης Μηλιός, Το Κεφάλαιο ως «μεταβολή αντικειμένου, θεωρίας και μεθόδου»
Δημήτρης Παπαφωτίου, Ρανσιέρ - Μπεττελέμ: Αξιακή θεωρία και καπιταλιστική δομή στο Κεφάλαιο του Μαρξ
Συντονισμός: Χρίστος Τουλιάτος
Διάλειμμα: 15:00 - 16:15
Β3. 16:15 – 18:30
Αναζητώντας μια φιλοσοφία για το μαρξισμό
Το εγχείρημα του Αλτουσέρ εντοπίζεται πριν απ’ όλα στο πεδίο της φιλοσοφίας και έχει ως διακύβευμά του μια υλιστική φιλοσοφία, μια φιλοσοφία «για» τον μαρξισμό. Επιδιώκοντας να εγγράψει τον Μαρξ και τον μαρξισμό σε μια νέα φιλοσοφική γενεαλογία που να εκπηγάζει πρωτίστως από τον Σπινόζα και τον Μακιαβέλλι, ο Αλτουσέρ επιχειρεί να αντικρούσει τη θεώρηση ότι μια ανεστραμμένη, τυπικά υλιστική, εκδοχή της εγελιανής φιλοσοφίας μπορεί να συνιστά «μαρξιστική φιλοσοφία». Υιοθετεί έτσι ένα ριζικά ανοιχτό σχήμα σύμφωνα με το οποίο η φιλοσοφία δεν έχει δικό της αντικείμενο, αλλά συνιστά πρακτική και παρέμβαση, διακυβεύματα της οποίας είναι η επιστήμη και η πολιτική. Το εν λόγω θεωρητικό εγχείρημα σηματοδοτεί εντέλει και τη μετατόπιση του ίδιου του Αλτουσέρ σε ό,τι αφορά τη φιλοσοφία: εκκινώντας από τη θεώρησή της ως «θεωρίας της θεωρητικής πρακτικής», και μεταβαίνοντας στην ανάδειξή της σε «αντανάκλαση της πολιτικής στη θεωρία», σταθεροποιεί στα μέσα της δεκαετίας του ’70 τη θέση ότι «η φιλοσοφία είναι, σε τελική ανάλυση, ταξική πάλη στον χώρο της θεωρίας». Το διακύβευμα του τραπεζιού αυτού είναι η διαδρομή της σχέσης του Αλτουσέρ με τη φιλοσοφία και τον μαρξισμό, αλλά πολύ περισσότερο η ίδια η σχέση φιλοσοφίας και μαρξισμού. Θα εξετάσουμε τον ιδιαίτερο «σπινοζισμό» του Αλτουσέρ, όσο όμως και την υπόγεια, άρρητη αλλά διαρκή επιρροή του Μακιαβέλλι. Θα ψηλαφίσουμε τη σημασία και τα όρια της κριτικής του Αλτουσέρ στον Χέγκελ, και θα αναζητήσουμε τα νήματα με τη φιλοσοφική παρέμβαση του Λούκατς. Θα επιδιώξουμε τέλος να ανασυνθέσουμε τη συνθήκη δυνατότητας μιας σχέσης ανάμεσα στη φιλοσοφία και τον κομμουνισμό.
Μελέτης Λάμπρου, Αλτουσέρ - Μακιαβέλλι: Το παράδοξο της «ανησυχητικής οικειότητας»
Χρήστος Νάτσης, Ο Αλτουσέρ, ο Λούκατς και το επικό θέατρο
Άρης Στυλιανού, Η παρέκβαση μέσω Σπινόζα
Παναγιώτης Σωτήρης, Νέα πρακτική της φιλοσοφίας - νέα πρακτική του κομμουνισμού
Γιώργος Φαράκλας, Προβλήματα της κριτικής του Έγελου από τον Αλτουσέρ και τον Μασερέ
Συντονισμός: Γιώργος Καλαμπόκας
Διάλειμμα: 18:30 - 19:00
ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΤΡΑΠΕΖΙ
Β4. 19:00 – 21:30
Ο Αλτουσέρ και η πολιτική
Η σχέση του Αλτουσέρ με την πολιτική υπήρξε πάντοτε άνιση και ενδεχομένως ιδιαίτερα εσωτερική. Από την πρώιμη θέση του ότι η μόνη δυνατή πολιτική παρέμβαση στη στρατηγική του ΓΚΚ μπορούσε να έρθει μέσω της θεωρίας και της επαναστατικής ανανέωσης του μαρξισμού, που θα αντιμετώπιζε τις θεωρητικές αιτίες της σταλινικής παρέκκλισης και της αποτυχίας των δυτικών κομμουνιστικών κομμάτων, μέχρι την επιμονή του να παραμένει τυπικά στο ΓΚΚ ακόμα και μετά την οριστική στρατηγική του στροφή και την ήττα του εγχειρήματός του, η αναζήτηση μιας επαναστατικής πολιτικής για τις εκάστοτε «συγκεκριμένες συνθήκες» παραμένει πάντοτε ο κινητήριος μοχλός του θεωρητικού του εγχειρήματος. Ενός εγχειρήματος, που άσχετα από την τυπική του μορφή, η οποία έλαβε τον χαρακτήρα μιας ανοιχτής πολιτικής πολεμικής ενάντια στην οριστικοποίηση της δεξιάς θεωρητικής και πολιτικής στροφής του ΓΚΚ μόνο κατά τη διετία 1976-78, είναι εξαρχής πολιτικό. Όχι γιατί διεκδικεί τον καθημερινό χρωματισμό της πολιτικής πρακτικής του ΓΚΚ ή την ορθή ερμηνεία των κεντρικών θεωρητικών κειμένων του μαρξισμού. Αλλά γιατί επιμένει σε κάθε συγκυρία να αναζητά την εσωτερική σχέση της θεωρίας με την πολιτική πρακτική και την κομμουνιστική στρατηγική, επιδιώκοντας μια νέα, πολιτική πρακτική της φιλοσοφίας και της θεωρίας. Στο τραπέζι αυτό επιχειρούμε να θέσουμε τούτη την υπόθεση εργασίας σε δοκιμασία. Επανερχόμαστε σε κεντρικές έννοιες και συνεισφορές του Αλτουσέρ αναζητώντας την πολιτική τους σημασία στη συγκυρία που αναδύθηκαν, αλλά και στην αριστερή στρατηγική εν γένει. Αναζητούμε τη σημασία και τα όρια της παρέμβασης του Αλτουσέρ μέσα στην κομματική μορφή όπως διαμορφώθηκε στον 20ό αιώνα και ψηλαφίζουμε τη θεωρητική του συνεισφορά σε μια πολιτική της μετάβασης.
Δημήτρης Δημούλης, Ο Αλτουσέρ για τη δημοκρατία (μέσω μιας κριτικής στη Ουέντυ Μπράουν)
Γιώργος Καλαμπόκας, Επικαθορισμός, πρακτική, συνάντηση: Η παρέμβαση του Αλτουσέρ ως πολιτικό εγχείρημα στη θεωρία
Δημήτρης Μπελαντής, Τα όρια της πολιτικής παρέμβασης του Αλτουσέρ στο Κ.Κ. του 20ού αιώνα: Δυνατότητες, πολιτικοί περιορισμοί και αντιφάσεις του αλτουσερικού ρεύματος
Δημοσθένης Παπαδάτος-Αναγνωστόπουλος, «Οι άνθρωποι, το συγκεκριμένο – οι τάξεις, το αφηρημένο»: Θεωρητικός αντιανθρωπισμός και η αριστερά τού (εκάστοτε) υπάρχοντος
Αλέξανδρος Χρύσης, Ο Λουί Αλτουσέρ ως πολιτικός θεωρητικός της μετάβασης. Και πάλι για τη δικτατορία του προλεταριάτου
Συντονισμός: Δέσποινα Παρασκευά-Βελουδογιάννη
Λήξη
βιβλία Εκτός Γραμμής
κριτικές αναγνώσεις, ανατρεπτικές πρακτικές
f: /EktosGrammis
t: @ektos_grammis
ΔΙΑΒΑΣΤΕ