O Richard Levins ένας από τους σημαντικότερους μαρξιστές βιολόγους , άφησε την τελευταία του πνοή στις 19 Ιανουαρίου 2016 σε ηλικία 86 ετών. Γεννημένος στην Νέα Υόρκη από γονείς ουκρανικής καταγωγής θα σπουδάσει στο πανεπιστήμιο Cornell και θα εργαστεί ως καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Harvard. Το έργο του αποτελεί σημείο αναφοράς σε θέματα μαρξισμού και βιολογίας.

Ο Levins μέσα από μια σειρά έργων που αφορούν στην εξελικτική βιολογία, στην οικολογία, στην πληθυσμιακή βιολογία αλλά και στη μοριακή  βιολογία θα αναδείξει προβληματικές αντιλήψεις σε διάφορα βιολογικά μοντέλα. Θα στοχαστεί κριτικά για τις γενικεύσεις που προκύπτουν από διάφορες βιολογικές ανακαλύψεις και θα υποστηρίξει ότι κάθε οργανισμός συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση του περιβάλλοντος του, γεγονός που θα καθορίσει και την πορεία της εξέλιξης του. Μπορούμε να πούμε ότι αποτελεί μια από τις πιο ψύχραιμες και τεκμηριωμένες απόψεις αμφισβήτησης του βιολογικού ντετερμινισμού.

Μαζί με τον Ricard Lewontin (1929-) θα συντάξουν μια σειρά από άρθρα σχετικά με ζητήματα βιολογίας και ιδεολογίας και θα εκδώσουν αρκετά από αυτά το 1985 σε μια συλλογή τον «Διαλεκτικό Βιολόγο» [The Dialectical Biologist], που επρόκειτο να γίνει βιβλίο αναφοράς. Εκεί δοκιμάζουν να δουν πώς μια διαλεκτική προσέγγιση επιτρέπει να δούμε πολύ καλύτερα τη σχέση ανάμεσα σε πολυπλοκότητα και αλλαγή, αλλά και τη σχέση ανάμεσα σε ένα βιολογικό σύστημα και τα επιμέρους στοιχεία του.

Ο Richard Levins παρέμεινε ενεργός ακτιβιστής και διανοητής όπως δείχνουν μια σειρά από δημοσιεύσεις και μαγνητοσκοπημένες διαλέξεις. Ας μην ξεχνάμε ότι θα τύχει παρακολούθησης από το FBI επειδή υποστήριζε τον αγώνα για την ανεξαρτησία του Πουέρτο Ρίκο, ενώ θα εκφράσει και την αλληλεγγύη του στην Κούβα. Η απώλεια του αφήνει ένα δυσαναπλήρωτο κενό στα θέματα βιολογίας και ιδεολογίας και στην αναζήτηση ενός σύγχρονου μαρξιστικού λόγου στα θέματα φιλοσοφίας των επιστημών.

Επιλογή χαρακτηριστικών κειμένων του

Levins R. and Lewontin R.C. The Dialectical Biologist. Harvard University Press, 1985.

Levins R. and Lewotin R.C. On the characterization of density and resource availability. Amer Nat 134(4):513-524, 1989.

Levins R. and Vandermeer J. The agroecosystem embedded in a complex ecological community. In: Carroll R.C., Vandermeer J. and Rosset P., eds.,Agroecology. New York: Wiley and Sons, 1990.

Grove E.A., Kocic V.L., Ladas G. and Levins R. Periodicity in a simple genotype selection model. Diff Eq and Dynamical Systems 1(1):35-50, 1993.

Levins R. Dialectics and systems theory. Science and Society 62(3):373-399, 1998.

Levins R. and Lopez C. Toward an ecosocial view of health. Int’l J Hlth Services 29(2):261-293, 1999.