Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ένα μεγάλο μέρος της εκστρατείας υπέρ του Brexit ήταν ένας μάλλον τοξικός συνδυασμός εθνικισμού, ξενοφοβίας, νοσταλγίας για τις μέρες της Αυτοκρατορίας, συνωμοσιολογίας. Αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί ένα μέρος της Βρετανικής Αριστεράς τάχθηκε υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε.· αλλά δεν μπορεί, σε κανένα βαθμό, να το δικαιολογήσει. Για τον πολύ απλό λόγο ότι δεν υπάρχει τίποτα το προοδευτικό στη νομισματική, θεσμική και πολιτική αρχιτεκτονική της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

- Η Ε.Ε. παραμένει το μεγαλύτερο πείραμα για τη συνταγματοποίηση του φιλελευθερισμού μέσω διεθνών συνθηκών και συμβάσεων. Κάνει τον ΠΟΕ ή την NAFTA να φαντάζει χλωμό αντίγραφο. Είναι η πραγματική «παγκοσμιοποίηση».

- Η Ε.Ε. αποτέλεσε βασικό μοχλό για την υπονόμευση των δικαιωμάτων των εργαζομένων και για την επιβολή της εργασιακής ευελιξίας.

- Η Ε.Ε. επέβαλε την εκτεταμένη ιδιωτικοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών και υποδομών και ποινικοποίησε κυριολεκτικά τις εθνικές επιδοτήσεις και ενισχύσεις.

- Η Ε.Ε. έχει υπονομεύσει τις δημοκρατικές διαδικασίες και οι συνθήκες της ένωσης εκπροσωπούν έναν προληπτικό πόλεμο απέναντι στη δυνατότητα προοδευτικών νομοθεσιών.

- Η ΕΕ δεν είναι υπέρ των προσφύγων. Αντίθετα, όπως δείχνει η άρνηση στην πράξη του δικαιώματος ασύλου και ασφαλούς διέλευσης για τους περισσότερους πρόσφυγες, αντιπροσωπεύει τον κρατικό ρατσισμό και την κρατική ξενοφοβία. Οι αντιμεταναστευτικές πολιτικές αποτελούν τον κανόνα στην Ε.Ε.

Το πιο βασικό όμως είναι ότι η Ε.Ε. είναι μια μορφή μειωμένης κυριαρχίας. Στηρίζεται στη διαρκή εκχώρηση κυριαρχίας. Η ολοκλήρωση σημαίνει μια συνεχή μείωση της δυνατότητας των κρατών-μελών να αποφασίζουν. Εν απουσία μιας ενιαίας ευρωπαϊκής πολιτικής οντότητας και «λαού», το δημοκρατικό έλλειμμα είναι δομικό και η Ε.Ε. σημαίνει ότι οι λαϊκές τάξεις βλέπουν μια συνεχή υποχώρηση της δυνατότητάς τους να επηρεάζουν την κατεύθυνση μιας χώρας μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες και κοινωνικές κινητοποιήσεις. Η Ε.Ε. είναι εγγενώς αντιδημοκρατική.

Και όμως, η κυριαρχία μετράει. Για τις εργατικές τάξεις και τους συμμάχους τους. Η κυριαρχία προσφέρει τη δυνατότητα μια πλατιά συμμαχία των υποτελών τάξεων να αποφασίσει να αγωνιστεί για την εξουσία για να αλλάξει η πορεία μιας χώρας. Αντίθετα, σε μια συνθήκη μειωμένης κυριαρχίας αυτό είναι αδύνατο. Η δημοκρατία, η ικανότητα δηλαδή των υποτελών τάξεων να επιβάλουν τη δική τους συλλογική βούληση απαιτεί την κυριαρχία. Διαφορετικά, κάθε συλλογικό σχέδιο χειραφέτησης θα υπονομεύεται από την πραγματική εξουσία της Ε.Ε. και των θεσμών της.

Οι δυνάμεις του κεφαλαίου, οι τράπεζες, οι πολυεθνικές, θεωρούν τη συνθήκη μειωμένης κυριαρχίας ευνοϊκή για αυτές. Γιατί οι διεθνείς οργανισμοί, όπως η Ε.Ε., αντιπροσωπεύουν την πραγματική κυριαρχία του κεφαλαίου. Ο ευρωπαϊσμός είναι ο εθνικισμός του κεφαλαίου.

Η Ελλάδα δεν ήταν η εξαίρεση. Είναι η νέα ευρωπαϊκή κανονικότητα. Είναι μια χώρα όπου κάθε νομοθέτημα υπαγορεύεται από τους εκπροσώπους της Τρόικας και ιδιαίτερα τους γραφειοκράτες της Ε.Ε., που εκπροσωπούν, πέραν όλων των άλλων, και τα επιχειρηματικά λόμπι που έχουν κατακλύσει τις Βρυξέλλες. Είναι η «αλήθεια» της Ε.Ε.

Τυχόν Brexit θα είναι ένα βαθύ σοκ για την Ε.Ε. Θα κάνει ολοφάνερη την κρίση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Θα στείλει το μήνυμα ότι χώρες μπορούν να ξεφύγουν από αυτή τη φυλακή του νεοφιλελευθερισμού και της μειωμένης κυριαρχίας. Θα δώσει ελπίδα στις υποτελείς τάξεις σε όλη την Ευρώπη. Ένα μήνυμα ελπίδας που το χρειαζόμαστε επειγόντως.