Ευθεία απειλή στην κοινωνική συνοχή της Λέσβου αποτελούν τα επεισόδια αλλά και το σκηνικό έντασης που καλλιεργείται τις τελευταίες εβδομάδες με επίκεντρο το προσφυγικό. Οι ροές στη Λέσβο τον περσινό Σεπτέμβριο και Οκτώβριο ήταν πολλαπλάσιες σε σχέση με σήμερα. Όμως η κρίσιμη διαφορά βρίσκεται στην παρατεταμένη περίοδο διαμονής των προσφύγων και των μεταναστών στο νησί. Έτσι, ενώ τον Οκτώβριο του 2015 η κατάσταση είχε επίσης εκτραχυνθεί με σκηνές σε κεντρικές πλατείες και ανθρώπους ξαπλωμένους σε κεντρικούς δρόμους της πόλης της Μυτιλήνης, σήμερα η εικόνα είναι εντελώς διαφορετική. Οι δρόμοι και οι πλατείες δεν θυμίζουν σε τίποτα τη Λέσβο που αποτέλεσε κεντρική πύλη εισόδου και πέρασμα προσφύγων και μεταναστών προς την Ευρώπη. Το hot spot της Μόριας όμως, που κάηκε κατά το ήμισυ στις πυρκαγιές της περασμένης Δευτέρας, αποτελεί αιτία και αφορμή για διαμαρτυρίες, εντάσεις ακόμα και για προβοκάτσιες.

Σύμφωνα με μαρτυρίες προσφύγων και μεταναστών, στο κέντρο φιλοξενούνται άτομα που έχουν παγιδευτεί πάνω από έξι μήνες στη Λέσβο, χωρίς ακόμα να έχουν περάσει από συνέντευξη και περιμένοντας να εξεταστεί το αίτημά τους για άσυλο. Έτσι, μετά τη συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας, οι ροές έχουν επιβραδυνθεί μεν, αυξάνεται δε ο πληθυσμός εντός των καταυλισμών, που αδυνατούν να σιτίσουν και να στεγάσουν για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα χιλιάδες ανθρώπους. Εδώ και μήνες, οι κάτοικοι της Μόριας ζητούν αντισταθμιστικά μέτρα από την κυβέρνηση για τις ζημιές που έχουν υποστεί τα χωράφια τους γύρω από το κέντρο και την ίδια ώρα συντονίζονται και οργανώνονται ακραίες φωνές που μέχρι πρότινος δεν μπορούσαν να υψωθούν καθώς επικρατούσε το πνεύμα της αλληλέγγυας και ανθρωπιστικής Λέσβου.

Την Παρασκευή 9 και το Σάββατο 10 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκαν δύο πορείες διαμαρτυρίας από πρόσφυγες που μένουν στη Μόρια, οι οποίοι ζητούν να αποχωρήσουν από τη Λέσβο ή να τους γίνει κάποια ενημέρωση σχετικά με την πορεία των αιτημάτων ασύλου. Ας σημειωθεί ότι κανείς δεν έχει γνωστοποιήσει νούμερα και αριθμούς σε σχέση με το ποιοι και πόσοι έχουν αναγνωριστεί ή όχι ως πρόσφυγες. Παράλληλα, εκείνο που κυρίεψε τον φόβο των προσφύγων και των μεταναστών που έκλεισαν τον δρόμο τις δύο αυτές μέρες ήταν ότι εντός του κέντρου είχε διαρρεύσει η φήμη ότι εφτά μετανάστες είχαν σκοτωθεί εντός φορτηγού σε πλοίο προς τον Πειραιά.

Την επομένη, Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου, η καθιερωμένη υποστολή της σημαίας από τον στρατό, που γίνεται στη μνήμη της απελευθέρωσης του νησιού, ματαιώθηκε. Ακροδεξιές ιστοσελίδες που παρουσιάζονται ως ενημερωτικές ανέδειξαν το γεγονός σημειώνοντας ότι για τη ματαίωση ευθύνονταν οι «λαθρομετανάστες» και καλώντας σε επαγρύπνηση. Την παραπληροφόρηση των ημερών υιοθέτησε και η τοπική Νομαρχιακή Διοικούσα Επιτροπή Λέσβου της Ν.Δ. σημειώνοντας: «Το ποτήρι τελικά ξεχείλισε για τον λεσβιακό λαό όταν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. έδωσε με τις πράξεις της το δικαίωμα στους “αλληλέγγυους” και στους παράτυπους μετανάστες να επιχειρήσουν να εμποδίσουν την υποστολή της ελληνικής σημαίας σε ένα παραμεθόριο νησί όπως είναι η Λέσβος». Την ίδια εβδομάδα, ο στρατός είχε μπει σε παλιό στρατόπεδο στην περιοχή Λεμονού· τότε είχε διαρρεύσει –παρόλο που διαψεύστηκε στη συνέχεια– ότι αντί για κινήσεις αποσυμφόρησης του νησιού θα δημιουργηθεί νέο κέντρο κράτησης.

Σε ένα τέτοιο κλίμα, την Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου, μέσα από εκκλήσεις σε ιστοσελίδες, πάνω από διακόσιοι πολίτες συγκεντρώθηκαν στην πλατεία για να τραγουδήσουν τον εθνικό ύμνο, φοβούμενοι την έτερη φήμη που διαδόθηκε, ότι δεν θα ξαναγίνει η εν λόγω τελετή. Απέναντί τους είχαν σταθεί περίπου είκοσι μέλη του αναρχικού χώρου και με την παρέμβαση της αστυνομίας εμποδίστηκαν τα επεισόδια. Η καθιερωμένη εκδήλωση μνήμης έληξε, ενώ αποκαλύφθηκε ότι την προηγούμενη εβδομάδα ο στρατός δεν την πραγματοποίησε με εντολή του λιμεναρχείου. Μάλιστα ανακοίνωση εξέδωσε και το ΓΕΣ επισημαίνοντας ότι δεν έχει τεθεί ζήτημα αλλαγής ή ακύρωσης της καθιερωμένης τελετής.

Την περασμένη Δευτέρα και πριν ξεσπάσει πυρκαγιά στο κέντρο της Μόριας, εκατοντάδες κάτοικοι της περιοχής πραγματοποίησαν διαμαρτυρία ζητώντας αντισταθμιστικά μέτρα, άμεση αποσυμφόρηση και ανθρώπινες συνθήκες φιλοξενίας για τους μετανάστες από την Περιφέρεια, τον Δήμο και τη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής. Έξω από το Δημαρχείο και ενώ αντιπροσωπεία κατοίκων μιλούσε με τον δήμαρχο Λέσβου, τον Σπύρο Γαληνό, μέλη της Χρυσής Αυγής επιτέθηκαν σε τέσσερις γυναίκες που στέκονταν στην πορεία. Σύμφωνα με μαρτυρίες, «η αστυνομία και το λιμενικό δεν έκαναν τίποτα». Στις επιθέσεις μετείχε και ντόπιος τουριστικός πράκτορας, ο Πανναγιώτης Παντελόπουλος, ο οποίος χτες ζήτησε δημόσια συγνώμη για τη συμπεριφορά του και δήλωσε πως δεν γνώριζε ότι στο επεισόδιο πρωτοστατούσαν μέλη της Χρυσής Αυγής και ο υποψήφιος βουλευτής της στη Λέσβο.

Ο δήμαρχος του νησιού ανέφερε ότι στα επεισόδια παρευρίσκονταν μέλη της Ν.Δ., ενώ ο βουλευτής Λέσβου της Ν.Δ. Χαράλαμπος Αθανασίου πήρε αποστάσεις από αυτά, χαιρετίζοντας όμως τις κινητοποιήσεις των Μοριανών.

Από τις φωτιές της Μόριας και μετά, οι καταγγελίες εναντίον φερόμενων ως διαμαρτυρόμενων κατοίκων πληθαίνουν, ενώ στοχοποιούνται και επαγγελματίες δημοσιογράφοι που παρεμποδίζονται επί το έργο. Παράλληλα, νέα κινητοποίηση οργανώθηκε την περασμένη Κυριακή, ανοιχτά πλέον από τη Χρυσή Αυγή. Κι όλα τα παραπάνω, ενώ προχτές το πρωί ένας ογδοντατετράχρονος ντόπιος απείλησε με την καραμπίνα του μετανάστες έξω από το hot spot της Μόριας, εξαγριωμένος για την όλη κατάσταση.

Αν αυτή η καραμπίνα εκπυρσοκροτήσει, τι θα γίνει;