Η εμπιστοσύνη των αγορών είναι παράδοξο μέγεθος – τόσο παράδοξο που το τελευταίο διάστημα οι αγορές διεθνώς αναθαρρούσαν κάθε φορά που κάποιος δείκτης υποδήλωνε ότι... τα πράγματα θα πάνε χειρότερα. Λόγου χάρη, το περασμένο χρόνο, κάθε ανακοίνωση σχετικά απογοητευτικών στοιχείων για την αγορά εργασίας στις ΗΠΑ ακολουθούνταν από “ράλι” στη Wall Street, καθώς θεωρούνταν ότι απομάκρυνε το ενδεχόμενο περιορισμού της παροχής ρευστότητας από την Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα – που ήταν και το κύριο μέλημα των επενδυτών.

Όμως με την έλευση του νέου έτους, το tapering είναι μια πραγματικότητα – ενώ αντίθετα οι αποπληθωριστικοί κίνδυνοι στην ευρωζώνη δείχνουν ότι έρχεται η σειρά της ΕΚΤ να ανοίξει την στρόφιγγα, προκειμένου να υλοποιήσει το “οτιδήποτε χρειαστεί” που υποσχέθηκε ο Mario Draghi τον Αύγουστο του 2012 ότι θα πράξει για την διατήρηση της νομισματικής ένωσης.

Με αυτή την έννοια, η ενθουσιώδης ζήτηση (τριπλάσια του αρχικού ποσού διάθεσης) που καταγράφηκε στην πρώτη μεταμνημονιακή δημοπρασία ιρλανδικών 10ετών ομολόγων την Τρίτη, είναι μεν ευπρόσδεκτη, πόσω μάλλον όταν ωθεί τα spreads όλης της ευρωπαϊκής περιφέρειας, συμπεριλαμβανομένης ως και της Ελλάδας, στα προ του 2010 επίπεδα, αλλά θα πρέπει να σχετικοποιηθεί.

Η “μετατροπή του φόβου σε απληστία” για την οποία κάνουν λόγο αναλυτές των αγορών σε ό,τι αφορά τους τίτλους της ευρωζώνης, θα πρέπει να ερμηνευθεί πρωτίστως υπό το πρίσμα των εξελίξεων στην άλλη άκρη του Ατλαντικού και δευτερευόντως ως πολιτική εκτίμηση ότι το Βερολίνο δεν θα μπορέσει να σταθεί εμπόδιο στην ενεργοποίηση, όταν χρειασθεί, των Οutright Monetary Transactions του Ευρωπαίου κεντρικού τραπεζίτη – στα οποία η ίδια η Ιρλανδία θα χρειασθεί πιθανότατα να προσφύγει υπό το βάρος του υψηλού της χρέους. Ιδίως εφόσον η υπόσχεση των “27” τον Ιούνιο του 2012 για άμεση αναχρηματοδότηση των τραπεζών από τον ESM δεν έχει υλοποιηθεί.

Για το ίδιο το Δουβλίνο, το αγοραστικό ενδιαφέρον των επενδυτών είναι βέβαια μια επιβράβευση της επιμονής του να ακολουθήσει τις ευρωπαϊκές συστάσεις – αρχικά αναλαμβάνοντας το 2010 υποχρεώσεις των τραπεζών ύψους 60 δισ. προκειμένου να αποφευχθεί μετάδοση των κραδασμών στην ευρωζώνη και κατόπιν με την εφαρμογή του προγράμματος εσωτερικής υποτίμησης που ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο.

Υπάρχουν όμως και οι κυνικοί. Όπως λ.χ. ο Ιρλανδο-Βρετανός επιχειρηματίας και ιδρυτής του πανευρωπαϊκού κόμματος Libertas, Decclan Ganley ο οποίος χαρακτήρισε “πολύ ενθαρρυντικό το γεγονός ότι η Ιρλανδία μπόρεσε να δανειστεί για να αποπληρώσει αυτά που είχε δανειστεί προκειμένου να ξεχρεώσει αυτά που δεν είχε καν δανειστεί”...

Σε κάθε περίπτωση, από το “παράδειγμα της Ιρλανδίας” είναι πολύ αμφίβολο αν εξάγονται διδάγματα για τον ευρωπαϊκό Νότο – ή και ασφαλή συμπεράσματα για το μέλλον του ίδιου του άλλοτε ΄Κελτικού Τίγρη”.

Με συγκριτικό πλεονέκτημα την αγγλοφωνία, τη στρατηγική της θέση στις άκρες του Ατλαντικού, την υψηλή κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού της και βέβαια τον εταιρικό φορολογικό συντελεστή του 12,5% τον οποίο υπερασπίσθηκε μέχρις εσχάτων, η Ιρλανδία αποτέλεσε μία χώρα με έντονο εξαγωγικό προσανατολισμό, οι περιπέτειες της οποίας οφείλονται αποκλειστικά στην κατάρρευση της στεγαστικής φούσκας (που είχε προκύψει από αρνητικά πραγματικά επιτόκια της τάξης του -1%, ελέω Φραγκφούρτης) και όχι σε ελλείμματα δημοσιονομικά ή τρεχουσών συναλλαγών.

Ορισμένα από τα πλεονεκτήματα αυτά διατηρούνται ακόμη επιτρέποντας αισιοδοξία. Η παραγωγική βάση, προϊόν μιας στρατηγικής που μετέτρεψε τη χώρα προ 20ετίας σε πόλο έλξης πολυεθνικών του λογισμικού, του φαρμάκου και των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, παραμένει ισχυρή, το ιρλανδικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών είναι πλεονασματικό κατά 4% (παρά την υποχώρηση των εξαγωγών κατά 17% πέρσι λόγω της εκπνοής φαρμακευτικών πατεντών), οι εξαγωγές (έστω και ως εικονικό μέγεθος λόγω transfer pricing) ισούνται με το 108% του ΑΕΠ, έναντι 39% για την Πορτογαλία, 32% για την Ισπανία, 30% για την Ιταλία και 27% για την Ελλάδα, ενώ η χώρα κατατάσσεται δεύτερη στην Ευρώπη μετά την Φινλανδία (και πολύ πιο πάνω από την Γερμανία) στον κατάλογο ease for doing business της Παγκόσμιας Τράπεζας. Η παράδοση στενής συνεργασίας κράτους, επιχειρήσεων και συνδικάτων απέτρεψε τους έντονους πολιτικο-κοινωνικούς κλυδωνισμούς κατά την περίοδο εφαρμογής του μνημονίου, ενώ το “μαξιλάρι” των 20 δισ. που είχε οικοδομήσει η κυβέρνηση για τις χρηματοδοτικές ανάγκες του 2014 κατέστησε περιττή με την λήξη του προγράμματος την προσφυγή σε προληπτική πιστωτική γραμμή, η οποία θα συνεπαγόταν νέους όρους ώστε να εξασφαλισθεί η συναίνεση της Bundestag.

Από την άλλη μεριά, όμως, η ανεργία ανέρχεται στο 12,6%, παρά τη μετανάστευση 33.000 εκ των πλέον ταλαντούχων Ιρλανδών ετησίως, ο ρυθμός ανάπτυξης είναι ισχνός (χωρίς καμία τροφοδοσία από την εγχώρια ζήτηση) το δημοσιονομικό έλλειμμα διαμορφώνεται στο 7,6%, ενώ το δημόσιο χρέος έχει εκτιναχθεί στο 125%, το χρέος των επιχειρήσεων πλησιάζει αυτό το ποσοστό, ενώ το χρέος των νοικοκυριών είναι περίπου διπλάσιο, με την αξία των ακινήτων να έχει υποχωρήσει κατά 57% μέσα στην κρίση.

Είναι αυτά τα τελευταία στοιχεία που πείθουν ότι η “υπόθεση Ιρλανδία” δεν έχει λήξει...