Το ότι ο αντιπρόεδρος της Κίνας Xi Jinping απέστειλε, όπως μετέδωσαν αργά το βράδυ της Τετάρτης τα κρατικά κινεζικά μέσα ενημέρωσης, τα συλλυπητήριά του στην οικογένεια του Huang Rong, θανόντος κομματικού βετεράνου από την επαρχία Guangxi, δεν είναι κάτι το οποίο υπό κανονικές συνθήκες θα συγκέντρωνε το διεθνές ενδιαφέρον.

Ωστόσο,η είδηση αυτή αποτελεί την πρώτη επίσημη αντίδραση στο όργιο φημών που είχε προηγουμένως προκαλέσει η επί 12 ημέρες εξαφάνιση από την κοινή θέα του ανθρώπου ο οποίος προορίζεται να αναλάβει σε λίγες εβδομάδες την ηγεσία της μεγαλύτερης χώρας του πλανήτη.

Ο59χρονος Xi προορίζεται να διαδεχθεί τον Hu Jintao κατά την ανά δεκαετία αλλαγή φρουράς στην κορυφή της εξουσίας η οποία θα επισημοποιηθεί στο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας τον Οκτώβριο. Όμως δημόσια δραστηριότητά του δεν είχε αναφερθεί από την 1η Οκτωβρίου. Στο ενδιάμεσο διάστημα χρειάσθηκε να ακυρωθούν οι προγραμματισμένες συναντήσεις του με την επισκεπτόμενη το Πεκίνο αμερικανίδα υπουργό Εξωτερικών Hillary Clinton, τον πρωθυπουργό της Σιγκαπούρης Lee Hsien Loong καθώς και μία ρωσική αντιπροσωπεία, ενώ όλως παραδόξως ο Xi δεν συμμετείχε την περασμένη Παρασκευή ούτε στη συνεδρίαση της Ανώτατης Στρατιωτικής Επιτροπής, της οποίας είναι αντιπρόεδρος.

Η πληροφόρηση της συνοδείας της Hillary Clinton ήταν ότι ο μελλοντικός πρόεδρος της Κίνας τραυματίσθηκε στη μέση λόγω υπερβολικής άσκησης στην πισίνα (ή, σύμφωνα με άλλη εκδοχή, στο ποδόσφαιρο). Άλλες ερμηνείες οι οποίες δημοσιεύθηκαν σε εφημερίδες του Χονγκ Κονγκ και της Δύσης θέλουν τον Xi Jinping να υπέστη έμφραγμα του μυοκαρδίου ή εγκεφαλικό επεισόδιο. Ωστόσο, στο κινεζικό Διαδίκτυο εμφανίσθηκαν περισσότερο ευφάνταστες εκδοχές που θέλουν τον αντιπρόεδρο της Κίνας να έχει πέσει θύμα τροχαίου δυστυχήματος ή δολοφονικής επίθεσης, μαζί με τον He Guoqiang, επίσης μέλος της κομματικής ηγεσίας, ο οποίος είχε χαθεί από την κοινή θεά μέχρι την Τετάρτη.

Ούτως ή άλλως, τα πνεύματα είναι τεταμένα και πολλοί πιθανολογούν μια διατάραξη της αλλαγής φρουράς στην κορυφή, μετά το πολιτικο-αστυνομικό θρίλερ της καθαίρεσης τον Μάρτιο του φιλόδοξου κομματικού γραμματέα της Chongqing, Bo Xilaiκαι της καταδίκης κατόπιν της συζύγου του Gu Kailai για την δολοφονία Βρετανού συνεργάτη της. Ενδεικτικό της σύγχυσης που επικρατεί είναι και το γεγονός ότι η σύγκληση του κομματικού συνεδρίου τον Οκτώβριο δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί, ενώ όργιο φημών προκάλεσε και η απομάκρυνση του Ling Jihua από τη θέση του «προσωπάρχη» του προέδρου Hu Jintao, μετά τον θάνατο του γιου σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα, ενώ αυτός επέβαινε σε μαύρη Ferrari μαζί με δύο γυμνές γυναίκες.

Σε κάθε περίπτωση, η σιγή του εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών καθώς και των επίσημων ενημέρωσης σχετικά με την 12ήμερη εξαφάνιση του Xi ερμηνεύθηκε ως δείγμα αυθεντικής αμηχανίας της κινεζικής ηγεσίας σχετικά με το χειρισμό της κατάστασης (μολονότι δεν αναφέρθηκε αλλαγή του προγράμματος των ανώτατων κομματικών στελεχών). Σε άλλες περιπτώσεις, π.χ. όταν μεταδόθηκε τον Ιούλιο του 2010 ότι πέθανε ο πρώην πρωθυπουργός Jiang Zemin, η διάψευση ήταν άμεση.

Η κινεζική πολιτική παράδοση θέλει τους κινέζους ηγέτες να προβάλλουν τη σωματική τους ευρωστία: π.χ. ο Mao διέσχισε το 1965, εν μέσω έντονης εσωκομματικής σύγκρουσης, κολυμπώντας τον Κίτρινο Ποταμό, ενώ οι σημερινοί κυβερνώντες βάφουν απαραιτήτως τα μαλλιά τους. Αντίθετα, ο θάνατος του τότε υπουργού Άμυνας Lin Biao σε αεροπορικό δυστύχημα το 1971 δημοσιοποιήθηκε με καθυστέρηση δύο μηνών, ενώ η πολύμηνη εξαφάνιση του τότε πρωθυπουργού Li Peng το 1993, μόλις φέτος επιβεβαιώθηκε ότι οφειλόταν σε νοσηλεία.

Σε αντίθεση, όμως, με το παρελθόν, οι κοινωνικοί μετασχηματισμοί τους οποίους επέφερε η οικονομική ανάπτυξη της Κίνας καθιστούν ολοένα και πιο δύσκολη την διατήρηση της μυστικότητας και της αδιαφάνειας που περιβάλλει τους κρατούντες. Ο ορυμαγδός σχολίων στο Weibo (κινεζικό αντίστοιχο του Twitter) σχετικά με την απουσία του Xi Jingping αποδεικνύει ότι ηγεσία και πληθυσμός κινούνται σε διαφορετικούς ιστορικούς χρόνους.

Δημοσιεύτηκε στο www.capital.gr στις 14.09.12