Στη γιγαντομαχία η Αθηνά νικά τον Εγκέλαδο και τον θάβει στην Αίτνα. Aυτή η σκηνή από τη μυθολογία απεικονίζεται στο τελευταίο αέτωμα του Παρθενώνα. Βασικό στοιχείο πολιτιστικού υποστυλώματος των καθεστώτων που σημάδεψαν τη μοίρα του ελληνικού λαού ολόκληρο τον προηγούμενο αιώνα, αλλά και σήμερα του τρικομματικού εκτρώματος που μας κυβερνά, ήταν η επιστροφή στις ρίζες. Στις ρίζες του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού «που σαν φάρος μας καθοδηγεί μέχρι σήμερα». Άλλο τους χαρακτηριστικό ήταν η χρήση της γλώσσας κατά το οργουελικό πρότυπο. Για την πραγματικότητα της μνημονιακής Ελλάδας οι δύο εμπειρίες συνδυάστηκαν σε ένα νέο τύπο ολοκληρωτισμού: υπουργείο Προστασίας του Πολίτη(;) για το υπουργείο της ΕΣΑ, υπουργείο Απασχόλησης(!) για το υπουργείο της ανεργίας, επιχείρηση «Ξένιος Ζεύς»(!) για την επιχείρηση ξεπαστρέματος μεταναστών και νομιμοποίησης της δράσης της Χρυσής Αυγής, και εσχάτως σχέδιο «Αθηνά» για τον νόμο γκρεμίσματος της ανώτατης εκπαίδευσης. Το μόνο που ίσως λείπει είναι να αναλάβει η κυβέρνηση την παραγωγή του οίνου της νίκης (δεν πίνουμε τζιν εμείς οι απόγονοι του Περικλή), και το 1984 είναι εδώ...

Ένας συνήθης ύποπτος...

Ο Αρβανιτόπουλος, γνωστός στους πανεπιστημιακούς κύκλους ως ο καθηγητής του Παντείου που βγήκε πρόεδρος τμήματος (του Διεθνών και Ευρωπαϊκών σπουδών) με τη συμβολή των Δαπιτών που έκαναν αλυσίδες γύρω από την κάλπη του ενάντια στους φοιτητές που διαμαρτύρονταν για την υλοποίηση του νόμου Γιαννάκου και τον συγκεκριμένο τρόπο εκλογής, ίσως μείνει στην ιστορία ως ο πλέον κουτοπόνηρος υπουργός Παιδείας. Μακριά από το θατσερικό στυλ πολιτικής που ακολούθησαν η Γιαννάκου και η Διαμαντοπούλου, το οποίο τις έθεσε στο στόχαστρο του φοιτητικού κινήματος και στη συνέχεια στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, υλοποιεί την πολιτική με πιο user friendly όρους. Δεν είναι τυχαίο ότι λίγες μόλις μέρες πριν την ανακοίνωση του σχεδίου «Αθηνά» καθησύχαζε την πανεπιστημιακή κοινότητα υποστηρίζοντας ότι το σχέδιο θα αφορά μόνο κάποια περιφερειακά ΤΕΙ με λίγους φοιτητές. Η πραγματικότητα προσγείωσε ανώμαλα όσους πίστευαν πως το αβρό πρόσωπο του υπουργού μεταφραζόταν σε ουσία για τον τρόπο άσκησης της πολιτικής τους και την ουσία των νόμων του. Αντιθέτως πρόκειται για την πιο αποτρόπαια στιγμή του αντι-εκπαιδευτικού εγχειρήματος που τα τελευταία τριάντα και πλέον χρόνια έχουν υπηρετήσει όλοι οι ένοικοι του κτηρίου της Μητροπόλεως (για τους παλιότερους) ή του Αμαρουσίου. Και φυσικά ο συγκεκριμένος νόμος βρίθει στη φυσιογνωμία του από το κουτοπόνηρο προφίλ του υπουργού των Δαπιτών.

Είναι το σχέδιο «Αθηνά» σοφό;

Βασικό επιχείρημα του σχεδίου που μειώνει των αριθμό των τμημάτων των πανεπιστημίων και των τεχνολογικών ιδρυμάτων, με πολλαπλούς τρόπους, κατά 150, είναι ο εξορθολογισμός και η ευθυγράμμιση των δημόσιων ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της χώρας, και παραφράζοντας τον ποιητή: όταν ακούς Ευρώπη και εξορθολογισμός, ανθρώπινο κρέας μυρίζει... Εξορθολογισμός λοιπόν για να συμμαζευτεί ο χάρτης των ιδρυμάτων και να μειωθεί η διασπορά που δημιούργησαν ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. για τριάντα χρόνια καλώντας τον φοιτητή και την οικογένεια του, που ξόδεψαν για χρόνια κόπο και χρήματα, να πληρώσουν το μάρμαρο των επιλογών της πελατειακής πολιτικής που σταθερά εφάρμοζαν. Να «εξορθολογιστούν» οι ζωές φοιτητών και φοιτητριών που παλεύουν με το φάσμα της ανέχειας, να μετακομίσουν από τις πόλεις που σπούδαζαν και να ξεκινήσουν από την αρχή με ενοίκια, έξοδα κ.λπ. και ύστερα εκφράζουν τα συλλυπητήρια τους για τα μαγκάλια της ντροπής που παντού ανάβουν. Από την άλλη, το επιχείρημα που από την εποχή της ΕΟΚ στιγμάτισε τον αγώνα κάθε χώρου, κάθε ομάδας, αλλά και στις μέρες μας τον αγώνα ολόκληρης της κοινωνίας: πρέπει να γίνουμε Ευρώπη, πρέπει να ευθυγραμμιστούμε με τα ευρωπαϊκά πρότυπα στην εργασία, στην ασφάλιση, στις κοινωνικές παροχές, στην εκπαίδευση. Ευθυγράμμιση λοιπόν με τα πρότυπα της ευρωπαϊκής ανώτατης εκπαίδευσης, των πτυχίων που σου είναι χρήσιμα για μια πενταετία το πολύ, των μηδενικών παροχών, των χρεωμένων στα φοιτητικά δάνεια δεκαοκτάχρονων, των εδρών που χρηματοδοτούνται από επιχειρήσεις, της εκπαίδευσης της αγοράς, που δεν προβλέπει καμιά δωρεάν παροχή για τους φοιτητές, καμιά ακαδημαϊκή ελευθερία, κανένα δικαίωμα παρέμβασης των φοιτητών και των εργαζομένων στις αποφάσεις της εκάστοτε διοίκησης. Αυτή είναι η ευρωπαϊκή ανώτατη εκπαίδευση, και για όποιον αμφιβάλλει αν αυτή είναι η πραγματικότητα, η μεταφορά εμπειρίας από τους ολοένα περισσότερους επιστημονικούς μετανάστες ή μια απλή αναζήτηση στο Διαδίκτυο γύρω από τις κινητοποιήσεις σε Αγγλία, Γερμανία αλλά και Καναδά γύρω από τα δίδακτρα μπορεί να διαλύσει τις όποιες αμφιβολίες.

Αγνές προθέσεις...

Μήπως όμως ο τόσο συμπαθητικός υπουργός έχει άλλες προθέσεις, μήπως πραγματικά θέλει να βάλει μια τάξη στο ελληνικό πανεπιστήμιο, μήπως τον αδικούμε; Για αυτούς που ακόμα αναρωτιούνται ακόμα αν η κυβέρνηση των βρικολάκων, της Ε.Ε. και του ΔΝΤ, που έχει γυρίσει την ελληνική κοινωνία στο βιοτικό επίπεδο του χειμώνα του ’41, μπορεί να περιλαμβάνει στο εσωτερικό της στελέχη, υπουργούς με πρόθεση θετικού έργου, θα σταθούμε συνοπτικά στην πορεία του νομοθετικού έργου Αρβανιτόπουλου για να δούμε τόσο την εσωτερική συνοχή του όσο και τις πραγματικές του προθέσεις, όταν ανακοινώνει το κλείσιμο δεκάδων ΤΕΙ, την κατάργηση της διοικητική αυτοτέλειας πλειάδας ΑΕΙ και την ομοσπονδοποίησή τους σε διοικητικές δομές-τέρατα (και στο μέγεθος και στην όψη και στους σκοπούς). Ο Αρβανιτόπουλος παίρνει τη σκυτάλη από τη Διαμαντοπούλου στην προσπάθεια συμμαζέματος του νόμου που η ίδια έχει ψηφίσει εν μέσω καταλήψεων σε όλα τα ιδρύματα της χώρας, με το πρωτόγνωρο αυτές να πραγματοποιούνται ενώ οι φοιτητές βρίσκονται τυπικά σε εξεταστικές. Ο νόμος αυτός περιλαμβάνει όλα όσα είχαν σκεφτεί τα ελληνικά και ευρωπαϊκά think tank για την εκπαίδευση από την εποχή της Μπολόνια, της Πράγας και του ΚΕΧΑΕ. Κατάργηση της έννοιας του πτυχίου, αντικατάσταση από τον ατομικό φάκελο προσόντων, δύο κύκλοι σπουδών (3+2 ή 2+2) κατά τα πρότυπα του bachelor-master, δίδακτρα στον δεύτερο κύκλο, διαγραφές φοιτητών που ξεπερνούν το τυπικό όριο φοίτησης ή που δεν ακολουθούν τα νέα πρότυπα ακαδημαϊκής καθημερινότητας, κατάργηση της συνδιοίκησης και αντικατάσταση από τον χουντικής έμπνευσης θεσμό των Συμβουλίων Ιδρύματος, αξιολόγηση από χαρτογιακάδες του εξωτερικού και επιχειρηματίες, μείωση της χρηματοδότησης και σπρώξιμο των ιδρυμάτων προς την αναζήτηση ιδιωτικών κεφαλαίων, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό για προγράμματα σπουδών και έδρες που θα χρηματοδοτούν ιδιώτες. Σίγουρα λαχανιάσατε! Μα όντως προβλέπει όλα αυτά; Αυτά και ακόμη περισσότερα που για οικονομία χώρου δεν αναφέρονται. Ο νόμος τα περιγράφει απλώς ως ενδεχόμενα, ως δυνατότητες που θα εφαρμοστούν από τις διοικήσεις του εκάστοτε ιδρύματος με εσωτερικούς κανονισμούς υπό την αιγίδα κρατικών οργανισμών όπως της Αρχής Διασφάλισης Ποιότητας (Α.ΔΙ.Π.) και του Εθνικού Φορέα Πιστοποίησης των ατομικών φακέλων προσόντων, ο φορέας που θα πιστοποιεί γνώσεις, δεξιότητες και κατάρτιση σε αποκλειστικά ατομικό επίπεδο.

Η δημοκρατία είναι ανορθογραφία...

Εδώ όμως υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα, ένα πρόβλημα που κληροδότησε το αίμα του Πολυτεχνείου, το αίτημα του φοιτητικού κινήματος από τα Ιουλιανά έως το Πολυτεχνείο και τη μεταπολίτευση, το αίτημα για δημοκρατία στο εσωτερικό των Πανεπιστημίων. Αίτημα που συμπυκνώθηκε, ενσωματώθηκε σε αντιδραστική κατεύθυνση και τελικά έγινε καρικατούρα από τους φοιτητοπατέρες της ΔΑΠ και της ΠΑΣΠ, στο θεσμό της συνδιοίκησης, στην πρόβλεψη εκείνη που καθιστούσε το πανεπιστήμιο «κοινότητα» εντός της οποίας αποφάσιζαν καθηγητές, εργαζόμενοι σε διοικητικές θέσεις και, φυσικά, φοιτητές, για το τι θα συνέβαινε στο εσωτερικό του πανεπιστημίου. Ήταν αυτή η διαδικασία που διασφάλιζε τη δυνατότητα των φοιτητικών συλλόγων και των ριζοσπαστικών κομματιών εντός τους να παρεμβαίνουν, να μπλοκάρουν και να καθορίζουν τις αποφάσεις των οργάνων διοίκησης. Αυτό ήταν πρόβλημα και έπρεπε να παταχθεί. Το Συμβούλιο Ιδρύματος ήταν ο καλύτερος τρόπος, χωρίς φοιτητές και εργαζόμενους, με σχετική παρουσία καθηγητών στο εσωτερικό του και με τη δυνατότητα συμμετοχής εξωπανεπιστημιακών μελών, των οποίων η ταυτότητα μπορούσε να ήταν οποιαδήποτε, ακόμη και άσχετη με την εκπαίδευση (ο πρόεδρος για παράδειγμα μιας τοπικής ομάδας, θα μπορούσε να είναι μέλος του Συμβουλίου ενός ΤΕΙ που στο εσωτερικό του θα είχε ένα τμήμα σχετικό με την άθληση, πήξαμε στον ορθολογισμό...). Η Διαμαντοπούλου απέτυχε σε αυτό καθώς οι κάλπες που στήθηκαν αποτέλεσαν για τους φοιτητικούς συλλόγους την καλύτερη αθλοπαιδιά, κυρίως στο άθλημα της καλαθοσφαίρισης, και άρα τα Σ.Ι. δεν εφαρμόστηκαν. Η μαζική κινητοποίηση σύνολης της πανεπιστημιακής κοινότητας, εργαζομένων, φοιτητών, καθηγητών, η συγκρότησή τους σε κινηματικές πρωτοβουλίες τα απέτρεψε. Ο υπουργός με το αγγελικό πρόσωπο, για να μπορέσει να τα εφαρμόσει, εισηγήθηκε και εντέλει ψήφισε τη δυνατότητα οι εκλογές να γίνονται με τον πλέον διαφανή τρόπο παγκοσμίως: μέσω Διαδικτύου! Και έτσι… habemus Συμβούλια Ιδρύματος!

In the mind of Arvanitopoulos...

Και για να συνεχίσουμε με τις αγνές προθέσεις του υπουργού, λίγους μήνες αργότερα, τον Νοέμβρη του 2011, περνά στα σιωπηλά με απλή Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, την τυπική ισοτίμηση των πτυχίων που αποδίδουν τα δημόσια ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα με εκείνα των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων, με το «μπαλάκι» για την ουσιαστική ισοτίμηση να περνά στα χέρια των Συμβουλίων Διοίκησης και το κάλεσμά τους για θωράκιση των πτυχίων τους μέσα από τους δύο κύκλους σπουδών (ο δεύτερος με δίδακτρα) στον βαθμό που ακόμα δεν υπάρχει κανένα ιδιωτικό ίδρυμα με υπερδιετή κύκλο σπουδών. Τελευταίος σταθμός στο έργο του υπουργού, το σχέδιο «Αθηνά» με όνομα που παραπέμπει στην σοφία της αρχαίας θεάς, αλλά που σε εμάς μάλλον θυμίζει τον τρόπο γέννησής της, από το κεφάλι του Δία, γιατί και το σχέδιο αυτό είναι βγαλμένο από τον νοσηρό νου των επιτελείων της κυβέρνησης με στόχο την διάλυση της δημόσιας εκπαίδευσης, την κατάργηση του Δωρεάν χαρακτήρα της και το τέλος της Δημοκρατίας στο εσωτερικό της. Το σχέδιο «Αθηνά», πέραν των στόχων που είναι προφανείς, δηλαδή το οριστικό κλείσιμο τμημάτων και την μετακίνηση των φοιτητών τους σε άλλες σχολές, σε άλλες πόλεις, τη διοικητική συγχώνευση τμημάτων με αποτέλεσμα την μείωση των εισακτέων σε αυτές (δεν θα εισάγεσαι στο τμήμα/κατεύθυνση αλλά στο μεγάλο τμήμα), αλλά και τη μείωση όλων των παροχών προς τους φοιτητές, από το προσωπικό (διοικητικό και ακαδημαϊκό), τις υλικοτεχνικές υποδομές (αφού τα ομόσπονδα πανεπιστήμια και οι φοιτητές τους θα μοιράζονται έμψυχο και άψυχο δυναμικό), μέχρι τις εστίες και τη σίτιση, έχει και βαθύτερους στόχους στον γενικό άξονα της πολιτικής που ο Αρβανιτόπουλος ακολουθεί. Στόχους που φυσικά διευκολύνονται από το νέο μοντέλο διοίκησης που θα είναι μη προσβάσιμο από τις διεκδικήσεις των φοιτητών (σκεφτείτε μόνο την ύπαρξη υπέρ-συμβουλίου υπεύθυνου για ΠΑΠΕΙ - ΑΣΟΕΕ - Πάντειο - Γεωπονική -Χαροκόπειο) και συνδέονται με την ευρύτερη κυβερνητική πολιτική στο άξονα ξεπουλήματος κάθε δημόσιου χώρου και την ευθυγράμμιση της ανώτατης εκπαίδευσης με την αγορά της «ελαστασφάλειας» και των πρωτοκαπιταλιστικών όρων δουλειάς. Το πέρασμα της περιουσίας των δημόσιων ιδρυμάτων στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) και οι δηλώσεις Στυλιανίδη για τη μετοχοποίηση των ελληνικών πανεπιστημίων δεν είναι καθόλου τυχαίες και συνδέονται με το σχέδιο «Αθηνά», καθώς η αναζήτηση πόρων (για να μην κλείσουν) από τα τμήματα των υπερ-πανεπιστημίων θα πρέπει να στηριχθεί στην εξεύρεση ιδιωτικών κεφαλαίων και φυσικά στη μετακύληση του κόστους στους φοιτητές και τις οικογένειές τους μέσα από τα δίδακτρα στον δεύτερο κύκλο σπουδών, τη διακοπή της δωρεάν χορήγησης συγγραμμάτων, την κατάργηση της δωρεάν σίτισης και στέγασης. Σε όλα αυτά φυσικά ούτε λόγος για διεκδικήσεις, καθώς ο βούρδουλας των εξεταστικών, η απειλή των πειθαρχικών σωμάτων και τις διαγραφές θα βρίσκεται πάνω από τα κεφάλια των φοιτητών.

Ώρα για μνημόνιο και στην εκπαίδευση

Έγινε παραπάνω από ξεκάθαρο ότι το υπουργείο και η κυβέρνηση, για ακόμη μία φορά, πηγαίνουν με τη λογική fast track, με τη λογική του σκληρού αυταρχισμού, με μια εσάνς μπαγαποντιάς στο πρόσωπο του Αρβανιτόπουλου, του ανθρώπου που αντιπροσώπευσε ως ακαδημαϊκός δάσκαλος ότι πιο απεχθές υπάρχει, συν διαπλοκή και πελατειακές σχέσεις με τη γαλάζια νεολαία. Το υπουργείο είναι σαφές: θα περάσουν όλα, θα περάσουν τώρα και θα περάσουν με κάθε κόστος. Και αν υπάρξουν αντιδράσεις εφεδρείες σε Πρετεντέρηδες, Πορτοσάλτε και λοιπούς συνήθεις ύποπτους υπάρχουν για να δείξουν τις συντεχνίες, τις μειοψηφίες και όλα αυτά που έχουν γίνει γραφικώς οικεία σε όλους μας, ως χαρακτηρισμοί που αποδίδονται σε όποιον κινητοποιείται. Το φοιτητικό κίνημα, η νεολαία, η γενιάς μας έχει χρέος προς τον εαυτό της, το μέλλον της, να κινητοποιηθεί για να βάλει μπλόκο στη δημιουργία μιας εκπαίδευσης που θα δίνει πτυχία-εισιτήρια για την ανεργία, που θα μπορείς να βρεθείς εντός της μόνο αν μπορείς να πληρώνεις συνεχώς, μιας εκπαίδευσης που θα σε μάθει να σκύβεις, να παρακαλάς, να μην αγωνίζεσαι, να μην οργανώνεσαι. Θα είναι μια εκπαίδευση που θα διδάσκει σε νέους ανθρώπους το δόγμα του κοινωνικού κανιβαλισμού και θα τους προετοιμάζει για μια δουλειά-δουλεία κατά τα ίδια πρότυπα.

Η «Αθηνά» ή ο «Εγκέλαδος»;

Τώρα είναι η στιγμή να μπει ανάχωμα σε αυτή την πολιτική, είναι η στιγμή που το φοιτητικό κίνημα θα πρέπει να ξαναγράψει τον μύθο και να αφήσει το στίγμα του στην ιστορία των νεολαιίστικων αγώνων. Γιατί όταν η σύγχρονη Αθηνά του Αρβανιτόπουλου έρχεται να γκρεμίσει το ελληνικό πανεπιστήμιο, σε αυτή τη γιγαντομαχία δεν θα κερδίσει αυτή, αλλά ο Εγκέλαδος, οι σεισμοί που θα προκαλέσουν οι φοιτητές και οι φοιτήτριες του ελληνικού πανεπιστήμιου, οι φοιτητικοί σύλλογοι, και δεν θα θάψουν την «Αθηνά» στην Αίτνα μα σε κάτι που της αρμόζει καλύτερα: στο καλάθι των αχρήστων παρέα με όλους τους νόμους που προηγήθηκαν αυτού. Ελπίζουμε λοιπόν στους σεισμούς που μέλλονται να ’ρθουν και δεν θα ταρακουνήσουν μόνο το υπουργείο αλλά και ολόκληρο το σάπιο τρικομματικό οικοδόμημα που ισοπεδώνει την κοινωνία. Η ιστορία είναι στην πλευρά αυτών που έχουν δίκιο και η κραυγή της νεολαίας που αυτοκτονεί, πεθαίνει μέσα στις αναθυμιάσεις των μαγκαλιών, σπρώχνεται στο εξωτερικό, βουτά στην συλλογική κατάθλιψη και απογοήτευση θα τους γκρεμίσει, αυτούς και όλη τη συμμορία της Ε.Ε. και του ΔΝΤ. Το δίκιο είναι με το μέρος μας και θα κερδίσουμε!