Το τελευταίο διάστημα, κι ενώ η συζήτηση για τον νόμο-πλαίσιο για την παιδεία καλά κρατεί, οι μαθητές και οι μαθήτριες του Ρεθύμνου έχουν αρχίσει να κινητοποιούνται. Αφορμή γι’ αυτό αποτέλεσε η καταδικαστική απόφαση του Δικαστηρίου Ανηλίκων Ρεθύμνου για 3 μαθητές της Γ΄ τάξης του 1ου Γυμνασίου Ρεθύμνου για συμμετοχή στο συντονιστικό κατάληψης του σχολείου τους. Οι μαθητές, με αιτήματα την άμεση κάλυψη των αναγκών του σχολείου σε διδακτικό προσωπικό, την περαιτέρω παροχή βιβλίων, την κάλυψη σε υλικοτεχνικές υποδομές και την αύξηση της χρηματοδότησης για το σχολείο τους, προχώρησαν σε κατάληψη στις 26 Σεπτεμβρίου.

Η καταγγελία στον εισαγγελέα Ρεθύμνου προήλθε από τον διευθυντή του σχολείου, με την κατηγορία της παρακώλυσης της εκπαιδευτικής διαδικασίας και το σπάσιμο ενός λουκέτου, το οποίο μάλιστα αντικαταστάθηκε από τους μαθητές. Άμεση ήταν η απόφαση της Ένωσης Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης, η οποία καταγγέλλει την παραπομπή των μαθητών σε δίκη καθώς και την προσπάθεια απόκρυψης του γεγονότος από το σωματείο. Με ανακοίνωσή της αναφέρει ότι τέτοια ζητήματα πρέπει να λύνονται εντός του σχολείου και όχι να τραβιούνται οι μαθητές στα δικαστήρια. Ζητούν μάλιστα και τη μόνιμη διαγραφή του διευθυντή της σχολικής μονάδας από τον σύλλογο και το σωματείο. Το Υπουργείο Παιδείας σε ανακοίνωσή του αντιτίθεται στην απόφαση του διευθυντή να καταγγείλει τους μαθητές στον εισαγγελέα χωρίς βέβαια να ασχοληθεί με τα αιτήματα των μαθητών. Παρέμβαση στην καταδικαστική απόφαση υπήρξε και από την εισαγγελία του Αρείου Πάγου, που παρήγγειλε την άρση ή τη μετατροπή της απόφασης του δικαστηρίου ανηλίκων.

Εν έτει 2017, κι ενώ ο απαράδεκτος και αντιδραστικός νόμος του «μαθητικού ιδιώνυμου», που όριζε τα λεγόμενα «μαθητοδικεία», έχει καταργηθεί, ξανανοίγει η κουβέντα για τις μαθητικές καταλήψεις. Τα γεγονότα του Ρεθύμνου έρχονται να συμπληρώσουν τη συνολικότερη επίθεση που δέχεται η δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Η υποχρηματοδότηση, το κλείσιμο σχολικών μονάδων, η θεσμοθέτηση της μαθητείας στα ΕΠΑΛ και η κατάργηση τεσσάρων κατευθύνσεων σε αυτά είναι μόνο λίγα απ’ όσα ετοιμάζει για την εκπαίδευση το υπουργείο. Μια απάντηση σε όλα αυτά προσπάθησαν να δώσουν από τη μεριά τους οι μαθητές του 1ου Γυμνασίου. Η ανταπάντηση όμως από τον αντιδραστικό διευθυντή και τις δικαστικές αρχές ήταν ξεκάθαρη. Οι μαθητές και οι μαθήτριες πρέπει από μικρή ηλικία να τρομοκρατηθούν ώστε να συνηθίσουν να σκύβουν το κεφάλι μπροστά σε όσα τους επιβάλλουν, και αύριο ως φοιτητές και φοιτήτριες να κάνουν το ίδιο, και αντίστοιχα να πράττουν και ως εργαζόμενες και εργαζόμενοι. Για άλλη μια φορά ο ρόλος του ιδεολογικού μηχανισμού της εκπαίδευσης κάνει τη δουλειά του, προσπαθώντας να καταστείλει τη φωνή των μαθητών. Το ίδιο έκανε και στις φοιτητικές καταλήψεις και κινητοποιήσεις. Ας μην ξεχνάμε το πρόσφατο παρελθόν με τις διώξεις δώδεκα φοιτητών του Φυσικού στο Ηράκλειο, από τους καθηγητές τους, για συνδικαλιστική δράση αλλά και τους φοιτητές στην Ξάνθη που διώκονται ακόμη, γιατί πάλεψαν ενάντια στην καθηγητική αυθαιρεσία και τον φασισμό μέσα στη σχολή τους.

Σε μια περίοδο βαθιάς κρίσης, που η νεολαία αντιμετωπίζει την αβεβαιότητα και την ανασφάλεια για το μέλλον της, επιχειρείται να κατασταλεί οποιαδήποτε κινηματική προσπάθεια πάει να ξεσπάσει. Για τον διευθυντή του 1ου Γυμνασίου τα αιτήματα των μαθητών δεν είχαν ουσία. Ουσία είχε ότι χάθηκαν ώρες διδασκαλίας, ακόμα και με μειωμένο προσωπικό, ακόμα και με λιγότερα βιβλία, ακόμα και με το ταβάνι να στάζει. Τίποτα από αυτά δεν είχε πραγματικό νόημα. Το νόημα ήταν ότι δεν θα έβγαινε «το πρόγραμμα». Το κάθε «πρόγραμμα», που όσο θυμόμαστε όλες και όλοι μας από τα χρόνια μας στο σχολείο, ήταν ελλιπές, αποσπασματικό, χωρίς ενδιαφέρον για τους μαθητές και τις μαθήτριες που ειδικά στην περίοδο των μνημονίων βλέπουν την κοινωνική κρίση όλο και πιο κοντά τους και έχουν μια πολύ πιο σκληρή αντίληψη για τη ζωή. Το «πρόγραμμα» που σου απαγόρευε να διαφωνήσεις με τον καθηγητή σου ή να διατυπώσεις δική σου γνώμη και είτε αυτά που έλεγες ήταν βλακείες και «άσχετα με το μάθημα» είτε πολλές φορές σε απέβαλλαν «προς γνώση και συμμόρφωση» ή για παραδειγματισμό. Οι μαθητές όμως αποφάσισαν οι ίδιοι να διεκδικήσουν καλύτερες συνθήκες στο σχολείο τους και πιο ανθρώπινη φοίτηση. Έπρεπε λοιπόν να «συμμορφωθούν». Έτσι λοιπόν ένιωσαν το σκληρό χέρι της δικαιοσύνης που δεν καταδικάζει τους ιθύνοντες για την κατάσταση στη δημόσια εκπαίδευση αλλά ανήλικους σε 80 ώρες κοινωνικής εργασίας επειδή έκαναν κατάληψη.

Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι οι διώξεις των μαθητών στο Ρέθυμνο είναι διώξεις απέναντι συνολικά σε όσους αγωνίζονται για τη δημόσια και δωρεάν παιδεία. Αποτελούν την απάντηση του σάπιου συστήματος απονομής της δικαιοσύνης σε όποιον τολμάει να αμφισβητήσει τις υπάρχουσες συνθήκες. Είναι αυτοί που καλλιεργούν την λογική του ΤΙΝΑ και καταδικάζουν όποιον το αμφισβητήσει ως ουτοπιστή ή χειρότερα ως εγκληματία. Σ’ έναν κόσμο λοιπόν που το κυρίαρχο σύστημα δουλεύει πάνω στη λογική του «ρεαλισμού», όλα τα κομμάτια της εκπαιδευτικής κοινότητας είναι ανάγκη να συσπειρωθούν και να δώσουν ένα ηχηρό μήνυμα στην Ε.Ε. και τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ότι δεν πρόκειται να περάσει καμία αναδιαρθρωτική πολιτική για την παιδεία. Η νεολαία πρέπει σήμερα περισσότερο από ποτέ να βγει μπροστά και να διεκδικήσει να μην εξαναγκάζεται να φεύγει στο εξωτερικό, να μην εργάζεται επισφαλώς και να μη σπουδάζει χωρίς αυτό να αποτυπώνεται κάπως αργότερα. Η νεολαία πρέπει να διεκδικήσει σήμερα τη ζωή που της αξίζει.