Από την (αποφράδα) μέρα που πάτησε το πόδι της η Τρόικα στην Ελλάδα, η επίθεση λάσπης κατά των δημόσιων αγαθών και των υπαλλήλων του Δημοσίου βρίσκεται συνεχώς στην επικαιρότητα. Και τι δεν έχουμε ακούσει: σπάταλο δημόσιο, μεγάλος ασθενής, υπεύθυνο για την οικονομική κρίση, τροχοπέδη για τις ιδιωτικές επενδύσεις. Κι επειδή έχουμε μετατραπεί σε χώρα του υπαρκτού σουρεαλισμού, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ καταγγέλλει τους ίδιους τους εργαζόμενους για τα… ρουσφέτια στο Δημόσιο! Η ενορχηστρωμένη επίθεση προσπαθεί να προκαλέσει τον κοινωνικό αυτοματισμό, σε μια συγκυρία που κάθε στοιχειώδες δικαίωμα μπορεί να παρουσιαστεί ως «απαράδεκτο προνόμιο». Απώτερος στόχος προφανώς και είναι η εκποίηση κάθε δημόσιου αγαθού και η δημιουργία ενός επιτελικού κράτους-στρατηγείου, που θα είναι απρόσιτο στον απλό πολίτη. Όμως, ακόμη και η επικοινωνιακή διαχείριση έχει σημασία.

Η περίφημη «απογραφή»

Η κυβέρνηση και τα παπαγαλάκια της μιλούσαν για 1 εκατομμύριο δημοσίους υπαλλήλους –κι αν οι αριθμοί τους διέψευσαν, αυτό πάντως δεν τους εμπόδισε να συνεχίσουν να λένε τα ίδια ακόμη και μετά την «απογραφή»… Οι μαθητευόμενοι μάγοι της κυβέρνησης είδαν τους αριθμούς της «απογραφής» και ανακάλυψαν τις «δυσλειτουργίες» του Δημοσίου. Πράγματι εντυπωσιακό! Ιδίως αν αναλογιστεί κανείς ότι όφειλαν ήδη να γνωρίζουν τα ποσά της μισθοδοσίας (τα αναγράφει ο ετήσιος προϋπολογισμός), τον αριθμό των μόνιμων υπαλλήλων (στοιχεία που διαθέτει το υπουργείο Εσωτερικών), τις αρμοδιότητες των υπηρεσιών και των κλάδων (αναφέρονται αναλυτικά στους δημοσιευμένους σε ΦΕΚ Οργανισμούς των υπουργείων). Άρα τι; Απλώς χειρίστηκαν «επικοινωνιακά» το θέμα της απογραφής για να περάσουν προειλημμένες αποφάσεις, προσπαθώντας (όπως και με το Μνημόνιο) να πείσουν ότι θα είναι «για το καλό μας». Πίσω, όμως, έχει η αχλάδα την ουρά…

Μιλούν για συγχωνεύσεις ή καταργήσεις υπηρεσιών (και θέσεων εργασίας) με πρόσχημα την «πάταξη της γραφειοκρατίας». Μόνο που η «γραφειοκρατία» είναι μια πολύ γενική έννοια! Γραφειοκρατία είναι και τα χαρτιά που ζητιούνται από τον άνεργο για να του δώσουν (μετά από 2 μήνες στην καλύτερη περίπτωση) το ισχνό επίδομα ανεργίας, γραφειοκρατία είναι και οι αδειοδοτήσεις που χρειάζονται για να μπορέσουν να γίνουν διάφορες αμφίβολης χρησιμότητας «επενδύσεις». Οι εργαζόμενοι ενδιαφέρονται για το πρώτο, η κυβέρνηση (αποδεδειγμένα) για το δεύτερο. Είναι απορίας άξιον πραγματικά το πόσες «υπογραφές» και αδειοδοτήσεις χρειάζονται για να γίνει ένα λατομείο σε τόπο φυσικού κάλλους, να ιδρυθεί ΧΥΤΑ μέσα σε ζώνη προστασίας αρχαιολογικού χώρου ή να ανεγερθεί ξενοδοχείο μέσα σε περιοχή NATURA! Είναι απορίας άξιον όχι γιατί «ταλαιπωρούνται» οι δύσμοιροι επιχειρηματίες, αλλά γιατί τους δίνεται η δυνατότητα με εκατοντάδες γνωμοδοτήσεις (και τις ευλογίες των κυβερνώντων) να παρακάμψουν το Σύνταγμα και τους νόμους που απλώς λένε ότι, για χάρη του κοινού καλού, απαγορεύεται να προσβάλλεις το προστατευόμενο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον. Η υπόθεση του Βατοπεδίου, άλλωστε, είναι η πιο εύλογη απόδειξη γιατο τι εννοούν οι κρατούντες όταν μιλούν για «ευέλικτο» κράτος και «καταπολέμηση της γραφειοκρατίας».

Πολλές άλλες καθυστερήσεις, πάλι, δεν έχουν καμία σχέση με την γραφειοκρατία. Το ότι 300 δημόσιοι υπάλληλοι απεβίωσαν το εφάπαξ από το Ταμείο τους, στο οποίο το κράτος χρωστά περισσότερα από 1 δις (δίχως να υπολογίζονται οι ζημιές από τα «δομημένα» ομόλογα), το ότι χιλιάδες άνθρωποι εργάζονται ανασφάλιστοι και κακοπληρωμένοι χωρίς οι αρμόδιες υπηρεσίες να ασκούν τους απαιτούμενους ελέγχους, το ότι έχουμε φτάσει στο σημείο κάποιες υπηρεσίες να λειτουργούν χάρη στη μεγαλοψυχία των υπαλλήλων τους που αγοράζουν το χαρτί του εκτυπωτή από την τσέπη τους, είναι αποτέλεσμα πολιτικών επιλογών και όχι γενικώς και αορίστως «δυσλειτουργία» του Δημοσίου.

Όλα αυτά που σήμερα καταγγέλλονται στον δημόσιο λόγο ως «σπατάλες» δεν είναι παρά συνειδητή πολιτική επιλογή για να πλουτίζουν συγκεκριμένα ιδιωτικά συμφέροντα. Τα νοσοκομεία είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα: Σήμερα προσπαθούν να παρουσιάσουν ως «τεχνικά ζητήματα» τις πολιτικές ευθύνες που προκύπτουν από τις υπογραφές των Υπουργών για τα κόστη των προμηθειών και τους διαγωνισμούς του Δημοσίου. Ευθύνες τις οποίες έχουν ήδη καταγγείλει οι εργαζόμενοι. Και όμως, η υπερκοστολόγηση και ο πλουτισμόςτων προμηθευτών των νοσοκομείων δεν πρόκειται να σταματήσει: Αυτό που έχει μπει στο στόχαστρο είναι οι δωρεάν παροχές υγείας!

Μιλούν για «λιγότερο» και «ευέλικτο» κράτος, αποσιωπώντας εντέχνως ότι αυτό θα σημαίνει λιγότερη δημόσια εκπαίδευση, περίθαλψη, ασφάλιση, πολιτισμό, υποβάθμιση κάθε κοινωνικού αγαθού, ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας. «Λιγότερο Δημόσιο» έχει εφαρμοστεί και σε άλλες χώρες από τους οπαδούς του νεοφιλελευθερισμού (και τις εντολές του ΔΝΤ) και γνωρίζουμε πολύ καλά τι σημαίνει: να πληρώνει ο πολίτης από την τσέπη του για οποιαδήποτε ποιοτική κοινωνική παροχή, να μην υπάρχει έλεγχος στην ασυδοσία του κεφαλαίου είτε αυτή αφορά την προστασία των εργαζόμενων, είτε τον φυσικό πλούτο, είτε το περιβάλλον. Και βέβαια απολύσεις και ανεργία με την εφαρμογή του Καλλικράτη, το ξεπούλημα των ΔΕΚΟ, τη συρρίκνωση υπηρεσιών.

Ψεκάστε-σκουπίστε-επενδύσατε!

Το νομοσχέδιο για τις fast-track επενδύσεις συμπυκνώνει εύγλωττα το «όραμα» για το νέο Δημόσιο: Με ευθύνη ειδικής κυβερνητικής επιτροπής που αποφασίζει ποιες ιδιωτικές επενδύσεις έχουν «εθνική σημασία», παρακάμπτονται οι έλεγχοι όλων των αρμόδιων δημόσιων υπηρεσιών και του Συμβουλίου της Επικρατείας, ενώ παραδίδονται στον ιδιώτη επενδυτή-ευεργέτη (όπως π.χ. στον Εμίρη του Κατάρ) ακόμη και τα κοινόχρηστα αγαθά, όπως ο αιγιαλός και η θάλασσα. Σε μια έκφραση ξεκάθαρα ταξικής σκλήρυνσης του νομικού πλαισίου, το ιδιωτικό κέρδος ταυτίζεται με το «εθνικό συμφέρον» μην αφήνοντας στο πέρασμά του όρθια ούτε καν την προστασία της ιδιοκτησίας, την πεμπτουσία του αστικού Συντάγματος: Οι ιδιώτες που κατέχουν περιουσία στις περιοχές των fast-track επενδύσεων, υποχρεούνται να τα πουλήσουν αναγκαστικά στον επενδυτή με τη διαδικασία της απαλλοτρίωσης που ισχύει για τα δημόσια έργα. Η «ειδική νομοθεσία» που εφαρμόστηκε για τα Ολυμπιακά έργα επεκτείνεται σήμερα σε ιδιωτικές επενδύσεις, ετοιμάζοντας νέα εργασιακά κάτεργα με τις ευλογίες του κράτους.

Μικρή λεπτομέρεια: Η αρωγή του κράτους σε τέτοιες επενδύσεις δεν περιορίζεται στο να λειτουργεί ως «νταβατζής» για να προστατεύσει τους ιδιώτες επενδυτές από όποιον δημόσιο υπάλληλο θέλει να κάνει σωστά τη δουλειά του. Σε μεγάλο βαθμό, οι ιδιωτικές επενδύσεις θα γίνουν με χρηματοδότηση του Δημοσίου, με κίνητρα, σκανδαλώδεις φοροαπαλλαγές, κονδύλια από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και την EE! Συνηθισμένα τα βουνά στα χιόνια: Πώς έχει γιγαντωθεί ο τραπεζικός τομέας, το κατασκευαστικό κεφάλαιο, το ιδιωτικό κεφάλαιο της Υγείας, οι φαρμακοβιομηχανίες, αν όχι με τα λεφτά του Δημοσίου (δηλαδή όλων μας);

Όμως, το «λιγότερο κράτος» θα είναι «λιγότερο» για την προστασία του εργαζόμενου και του άνεργου, όχι για την προστασία της ασυδοσίας του κεφαλαίου. Οι θιασώτες του κράτους-στρατηγείου δεν επιδιώκουν μόνο τη συρρίκνωση και την ιδιωτικοποίηση των κοινωνικών αγαθών: επιδιώκουν την ίδια τη συρρίκνωση του «σκληρού» δημόσιου τομέα, την απομόνωση της Διοίκησης από κάθε δυνατότητα έκφρασης λαϊκών αιτημάτων ή αναγκών, με δημοσίους υπαλλήλους ανασφαλείς και εξαρτώμενους από την εκάστοτε πολιτική ηγεσία. Η λειτουργία του Δημοσίου με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια μπορεί να περιγραφεί με μια εύγλωττη εικόνα: Φανταστείτε τον υπάλληλο του ΟΑΕΔ ή του ΙΚΑ να λειτουργεί ως υπάλληλος ασφαλιστικής εταιρείας, προσπαθώντας να βρει λόγους για να μην πληρώσει το επίδομα ανεργίας ή την αναρρωτική άδεια του εργαζόμενου…

Το οργουελικό όραμά τους υπηρετείται από την κατάργηση της μονιμότητας, από τις υποχρεωτικές μετακινήσεις προσωπικού, από τη συρρίκνωση των υπηρεσιών. Απέναντι σε αυτό, χρειάζεται να αντιτάξουμε τον κοινό αγώνα των εργαζόμενων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα για προστασία και επέκταση δημόσιων, δωρεάν και προσφερόμενων σε όλους κοινωνικών αγαθών: υγεία, παιδεία, ασφάλιση, πρόνοια, μεταφορές, πολιτισμό.