Λίγα εικοσιτετράωρα πριν από τη μάχη των φοιτητικών εκλογών, εκκρεμεί η πολιτική σφυγμομέτρηση μιας γενιάς ανθρώπων που στα νεανικά τους χρόνια έχουν βιώσει με τον πιο βίαιο τρόπο την αλλαγή στις σπουδές τους, στην οικογένειά τους, στην καθημερινότητά τους, συνολικά στη ζωή τους.

Αντιμέτωποι με μια ασφυκτική κοινωνική μηχανική

Οι εφαρμοζόμενες πολιτικές των τελευταίων χρόνων έχουν αλλάξει εντελώς τον τρόπο με τον οποίο ένας νέος μπορεί να δει το παρόν του και το μέλλον του τόσο στον χώρο της εκπαίδευσης όσο και στον χώρο της εργασίας. Οι ραγδαίες αναδιαρθρωτικές αλλαγές στην εκπαίδευση, η υποβάθμιση της επαγγελματικής προοπτικής πλάι πλάι με μια εντελώς ανταποδοτικής λογικής μετακύλιση του κόστους σπουδών στις πλάτες των φοιτητών δημιουργεί μια κατάσταση που σε συνδυασμό με την ευρύτερη κοινωνική και οικονομική συνθήκη του μνημονιακού τοπίου τείνει να καθιστά το πανεπιστήμιο πολύ περισσότερο έναν σταθμό fast track κατάρτισης παρά έναν πραγματικά ζωντανό κοινωνικό χώρο. Ενισχύει τις τάσεις αποσυγκρότησης του φοιτητικού σώματος, διάσπασης της συλλογικής του ταυτότητας, της κοινής καθημερινότητας και των κοινών πρακτικών.

Ωστόσο, ο νόμος Διαμαντοπούλου, το σχέδιο Αθηνά και η περίοδος των μεγάλων λεονταρισμών από μερίδα των καθηγητών (βλ. Φορτσάκης) δεν είναι παρά η μία πλευρά της επίθεσης στη νέα γενιά. Η άλλη είναι ακριβώς εκείνο που συμβαίνει στην αγορά εργασίας: η γιγάντωση της ανεργίας στους νέους (52% στις αρχές της χρονιάς), η μαζική μετανάστευση, η ελαστική κακοπληρωμένη εργασία. Και προφανώς η συνθήκη αυτή, υπό τη λειτουργία της είτε ως «κατάρρευσης προσδοκίας» είτε ως ασφυκτικής οικονομικής πίεσης, διαμορφώνει και το καινούριο αντιφατικό τοπίο σε επίπεδο νεολαίας: νέοι άνθρωποι αγχωμένοι με το πώς θα τη βγάλουν σήμερα αλλά και με το τι θα κάνουν στη ζωή τους αύριο, παγιδευμένοι σε μια διαρκή κατάσταση «μισο-εργασίας», χαμένοι στο κυνήγι της ακαδημαϊκής αριστείας ως της μοναδικής χαραμάδας προοπτικής στο σήμερα.

Βασικό χαρακτηριστικό όλων των παραπάνω είναι η υποχώρηση κάθε στοιχείου συλλογικής κατοχύρωσης και εγγύησης σε επίπεδο εκπαίδευσης και εργασίας: η διαμόρφωση ενός τοπίου ατομικών επιλογών και άρα «συνεπειών», όπου η επαγγελματική κατάρτιση και η εργασιακή κατοχύρωση δεν μπορεί να νοηθεί ως αξίωση απέναντι στο κράτος αλλά ως κάτι το οποίο πρέπει να μεθοδεύσει και να κατακτήσει ο ίδιος ο νέος. Υπό αυτή την έννοια ο ατομικισμός και ο επιβιωτισμός, όπως με πλήρη κυνισμό μπορεί να αποκρυσταλλώνονται στην προσφορά δωρεάν εργασίας ή ακόμα και στην αντίληψη της «νεανικής επιχειρηματικότητας», δεν είναι απλώς αυθόρμητα αντανακλαστικά αλλά εντάσσονται στο πλαίσιο μιας κοινωνικής μηχανικής προσεκτικά σχεδιασμένης από την πολιτική των μνημονίων και της Ε.Ε. τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα.

Να επιστρέψουμε την πολιτική στα χέρια των πολλών

Η πολιτική διαχείριση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος και η προδοσία του θαρραλέου ΟΧΙ, που πρώτη απ’ όλους φώναξε η νεολαία, αποτελεί ορόσημο στις σχέσεις της νεολαίας με την πολιτική. Το βίωμα αυτής της προδοσίας μιας κατά τα άλλα «αμεσοδημοκρατικής» διαδικασίας και η περαιτέρω αποστασιοποίηση από το πολιτικό σύστημα έφεραν μια πιο οξυμένη από ποτέ κριτική διάθεση απέναντι στον επίσημο πολιτικό λόγο, ακόμα και από αγωνιστική σκοπιά. Βρισκόμαστε με λίγα λόγια σε μια περίοδο που αν και η πολιτική μοιάζει να αποτελεί την πιο «βρόμικη δουλειά» καλούμαστε να αναδείξουμε ότι μπορεί να αποτελεί το πιο δυνατό όπλο στα χέρια των πολλών, στα χέρια αυτών που δεν έχουν άλλη φωνή από τα ψηφίσματα, τα πανό, τα γκράφιτι και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αντιπληροφόρησης.

Στην περίπτωση των πανεπιστημίων, αυτό περνάει μέσα από την άρθρωση ενός πολιτικού λόγου και μιας πρακτικής που να μπορούν να παντρεύουν σήμερα την αναγκαία αντικαπιταλιστική κατεύθυνση με την επίσης αναγκαία μαζική απεύθυνση. Περνάει μέσα από την αναζωογόνηση των μέσων, των εργαλείων, των μορφών πολιτικής επικοινωνίας και κινηματικής αντίστασης, την ανασυγκρότηση του ίδιου του φοιτητικού συνδικαλισμού προς αυτή την κατεύθυνση, με στόχο αφενός έναν πολιτικό λόγο πιο βιωματικό, που θα αίρει την απόσταση πολιτικού υποκειμένου και αποδέκτη, αφετέρου έναν ορίζοντα πρακτικών πιο συμμετοχικών, πιο δημιουργικών και συνάμα πιο ρηξιακών και πολιτικά επικίνδυνων.

Η ανασύνθεση της φοιτητικής αριστεράς ως προϋπόθεση της παραπάνω διαδικασίας

Η πολιτική επικοινωνία και τριβή των δυνάμεων των ΕΑΑΚ με τις δυνάμεις της Αριστερής Ενότητας (ΑΡ.ΕΝ.) και του Αριστερού Δικτύου Νεολαίας (ΑΡΔΙΝ) δεν άρχισε (και ούτε θα τελειώσει) τη φετινή ακαδημαϊκή χρονιά. Η πολυετής συνύπαρξή στους φοιτητικούς χώρους, η διαπάλη πολιτικών σχεδίων και γραμμών και η ενωτική συμπαράταξη σε μια σειρά μάχες του προηγούμενου διαστήματος είχαν από καιρό διαμορφώσει μια δεξαμενή κοινών εμπειριών, αγώνων και πρακτικών. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είχαν φυτέψει τον σπόρο μιας συζήτησης που «δεν μπορούσε να γίνει». Αυτό το τελευταίο πρέπει να αποδοθεί, αναφορικά με την ΑΡ.ΕΝ., σε ένα στρατηγικό χάσμα του προηγούμενου διαστήματος, διόλου αμελητέο, που είχε να κάνει με την πολιτική τοποθέτηση σε σχέση με τις ευρύτερες δυνατότητες κοινωνικοπολιτικής αλλαγής στη βάση του σχεδίου του ΣΥΡΙΖΑ, ενός σχεδίου αναδιανομής του κοινωνικού εισοδήματος χωρίς την απαραίτητη ρήξη με τους ιμπεριαλιστικούς μηχανισμούς της Ε.Ε., της ευρωζώνης, τη χρεομηχανή αλλά και αναγκαίες ρήξεις με το εγχώριο αστικό κράτος.

Το διαφορετικό, λοιπόν, στη φετινή χρόνιά είναι ένα ανώτερο επίπεδο δυνατότητας αλλά και αναγκαιότητας. Αναγκαιότητας, καθώς με τον έναν ή τον άλλο τρόπο αντιλαμβανόμαστε όλοι τις ανεπάρκειες της μέχρι τώρα ριζοσπαστικής παρέμβασης στους φοιτητικούς χώρους, αλλά και τις υπαρκτές δυνατότητες, καθώς τα πρόσφατα πολιτικά συμπεράσματα και οι μετατοπίσεις έχουν δημιουργήσει ένα εύφορο έδαφος συνομιλίας και απελευθέρωσης όλης της κοινής δεξαμενής εμπειριών, αγώνων και πρακτικών, της συζήτησης «που δεν μπορούσε να γίνει».
Είναι αυτή μια κουβέντα που ανοίγεται στο φόντο της ήττας; Ανοίγεται σίγουρα στο φόντο χαμένων μαχών, που όμως πάντα αφήνουν μαγιά για τις μεγαλύτερες αντεπιθέσεις. Φταίμε το ίδιο όλοι μέχρι εδώ; Ίσως όχι. Μπορούμε ωστόσο να οργανώσουμε την αντεπίθεση καθένας μόνος του;

Στόχοι και διακυβεύματα για τη φοιτητική αριστερά

Η μαζικοποίηση, η πλειοψηφική απεύθυνση στη γενιά μας, η επιστροφή της πολιτικής ως όπλου στα χέρια των πολλών. Η πλατιά επικοινωνία, από το πρωτόλειο άγχος και τον προβληματισμό μέχρι τη ριζοσπαστική αμφισβήτηση και τη σύγχρονη αντικαπιταλιστική αναζήτηση. Η πρόταξη ενός πολιτικού λόγου και μιας πολιτικής πρακτικής που θα σμίγουν την αναγκαία αντικαπιταλιστική κατεύθυνση με τις σύγχρονες αναπαραστάσεις και τους προβληματισμούς της γενιάς μας.

Η συγκρότηση ενός φοιτητικού κινήματος κοινωνικής αντεπίθεσης, με στόχο την ανατροπή των πολιτικών κυβέρνησης και Ε.Ε, τη χωρίς δεύτερες σκέψεις ρήξη με το ΤΙΝΑ· ενός φοιτητικού κινήματος το οποίο, την ίδια στιγμή που θα επιδιώκει με άμεσο τρόπο ανατροπές, στη φοιτητική καθημερινότητα θα έρχεται σε μετωπική σύγκρουση με την κυβέρνηση και τα ευρωπαϊκά επιτελεία.
Η ανασυγκρότηση του φοιτητικού συνδικαλισμού μέσα από τον συνδυασμό της συμμετοχικότητας, μιας ριζοσπαστικής/αγωνιστικής αφήγησης της εκπροσώπησης, της αιρετότητας και ανακλητότητας, της δημιουργίας ενός μαζικού πανελλαδικού συνδικάτου των φοιτητών, της πρωτοκαθεδρίας και της αναβάθμισης των γενικών συνελεύσεων.
Η ανάδειξη μιας άλλης χειραφετητικής αντι-καθημερινότητας για τους/τις φοιτητές/τριες μέσα από το πείσμα ότι με συλλογικότητα και αλληλεγγύη δεν υπάρχουν αδιέξοδα, οικονομικά, κοινωνικά, προσωπικά. Από τα αυτοδιαχειριζόμενα κυλικεία μέχρι τα στέκια συλλόγων, από τον φτηνό καφέ μέχρι τα αυτοοργανωμένα δίκτυα σημειώσεων, από τις πολιτικές εκδηλώσεις μέχρι τις προβολές ταινιών και τα φεστιβάλ των σχημάτων σκιαγραφείται μια άλλη καθημερινότητα και ένα άλλο πρότυπο ζωής κόντρα στο κυρίαρχο.

Μια εκλογική συνεργασία που δεν άργησε αλλά δεν μπορούσε να καθυστερήσει άλλο

Υπό το παραπάνω πρίσμα, η εκλογική συνεργασία σχημάτων της ΕΑΑΚ με σχήματα της ΑΡ.ΕΝ. και του ΑΡΔΙΝ στις επερχόμενες φοιτητικές εκλογές μπορεί να θεωρηθεί ένας αναγκαίος σταθμός σε αυτή τη διαδικασία ανοιχτής πολιτικής συζήτησης και όσμωσης αυτών των δυνάμεων.

Ταυτόχρονα όμως, και πολύ πιο απλά, δίνει σε πάρα πολύ κόσμο μια απαραίτητη ανάσα σε μια περίοδο που λίγα είναι τα ελπιδοφόρα πράγματα που μπορεί να δει κανείς γύρω του. Αγωνιστές πολύ κοντά στην απογοήτευση, παλιοί σύντροφοι που βρίσκονται σε κάποιο εργασιακό κάτεργο αυτή τη στιγμή, συμφοιτητές/τριές μας που δεν μπορούσαν να καταλάβουν ποτέ «αυτά τα περίεργα των αριστερών με τις διασπάσεις», όλοι και όλες αυτοί/ες κοιτάνε με ελπίδα και προσμονή, αναμένοντας τούτη η συνεργασία να μπορέσει πραγματικά να συσπειρώσει, να δώσει άλλη πνοή, να εκφράσει πραγματικά ένα πλατύ ρεύμα αμφισβήτησης του ΤΙΝΑ στο εσωτερικό των συλλόγων.

Να δείξουμε τη δύναμη που κρύβεται στη νεολαία!

Από το φοιτητικό κίνημα του 2006-07, στον Δεκέμβρη του 2008, στις καταλήψεις του 2011 και σε όλους τους αγώνες που έχουμε δώσει μέχρι σήμερα, φαίνεται ότι κάτι βράζει στη νεολαία. Μια φωτιά που καίει, μια δύναμη που μπορεί να μην εκφράζεται πάντα αλλά είναι πάντοτε εκεί· έτοιμη να ξεσπάσει γεμάτη θράσος, αυθάδεια και ορμή. Αυτή η ορμή που επικοινωνεί ευθέως με το αίτημα για ένα παρόν και ένα μέλλον με αξιοπρέπεια πρέπει να εκφραστεί και στις φετινές φοιτητικές εκλογές μέσα από τη συνεργασία των σχημάτων ΕΑΑΚ, ΑΡ.ΕΝ. και ΑΡΔΙΝ και να είναι υπόσχεση ότι δεν θα καθίσουμε ήσυχοι ούτε από την επόμενη μέρα· ότι από εμάς, από τούτη τη γενιά, θα ανατραπεί αυτή η κυβέρνηση και αυτή η πολιτική, ότι θα ζήσουμε να δούμε τους καρπούς των αγώνων μας. Γιατί μπορούμε και γιατί πρέπει. Γιατί εντέλει δεν έχουν δύναμη μόνο αυτοί!