Το σώμα καθεμιάς ανήκει σε αυτήν και μόνο. Δεν ανήκει στην κοινωνία ή σε κάποιον που καταπιάνεται με αυτό το ζήτημα, δεν ανήκει στον σύντροφό μας ή στον διπλανό μας. Το σώμα και άρα το πώς θα το ντύσει καθένας είναι προσωπική υπόθεση.

Πόσο εύκολο είναι στ’ αλήθεια η ίδια η γυναίκα να πέσει θύμα της δικής της απελευθέρωσης; Πόσο δύσκολο είναι να κρατηθεί αυτή η λεπτή, κόκκινη διαχωριστική γραμμή μεταξύ της ελευθερίας ψυχής και σώματος και της υποδούλωσης στα κυρίαρχα πρότυπα ομορφιάς και μόδας; Πόσο απλή ή περίπλοκη είναι η πλύση εγκεφάλου που προκαλούν οι οίκοι μόδας, οι μεγάλες βιομηχανίες ένδυσης και ομορφιάς και τα μέσα ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης; Υπάρχει άραγε «ελεύθερη» επιλογή ή μιλάμε μόνο για «εξαναγκασμένη»; Είναι αλήθεια απελευθερωτικό να ακολουθούμε τις επιταγές της μόδας ή όχι; Κατά πόσο έχουμε ενσωματώσει τα κυρίαρχα πρότυπα ομορφιάς, δεχόμαστε και απορρίπτουμε το διαφορετικό και κατ’ επέκταση διαμορφώνουμε τους όρους εντός της αριστεράς; Δύσκολα ερωτήματα, που όλες έχουν κληθεί να απαντήσουν στη ζωή τους. Ερωτήματα που ξυπνούν κάθε άνοιξη, όταν βγαίνουν τα «περιττά» ρούχα –που κρύβουν και τα «περιττά κιλά»– και πλησιάζει το καλοκαίρι, με τις παραλίες να κατακλύζονται από καλλίγραμμα κορμιά και μοδάτα, λουλουδάτα μαγιό. Ερωτήματα που βασανίζουν τα γυναικεία μυαλά όταν τα άβολα, αλλά «ιν» ρούχα και παπούτσια, βασανίζουν τα γυναικεία σώματα.

Η βιομηχανοποίηση του γυναικείου σώματος με μαζικούς όρους ξεκινάει μερικές δεκαετίες πριν. Ξεκινάει από τους μεγάλους οίκους μόδας και καταλήγει στις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες έτοιμων ενδυμάτων. Πολυεθνικές που γεννούν καταστήματα σε κάθε μεγάλη πόλη του κόσμου που υπακούει στα δυτικά πρότυπα ομορφιάς και που πλημμυρίζουν από κόσμο κάθε Σάββατο πρωί. Η βιομηχανοποίηση συνεχίζει με τα ινστιτούτα ομορφιάς, που κάθε τρεις και λίγο έχουν μια νέα, πρωτοποριακή μέθοδο, την οποία λίγες μπορούν να πληρώσουν, μέχρι τον επόμενο χρόνο, που θα βγει μια άλλη μέθοδος και η παλιά θα γίνει πιο προσιτή αλλά μαζί με την τιμή θα πέσει και η ποιότητα (έτσι, για να δοκιμάσεις και την καινούργια). Μια αέναη μάχη που θέλει τη γυναίκα να τρέχει πίσω από συμβουλές, γνώμες και απόψεις «ειδικών» για το πώς πρέπει να ντυθεί, να βαφτεί, να αποτριχωθεί, να φάει, να πιει και τελικά να ζήσει. Ένας καθημερινός στίβος που καταλήγει να ρουφά όλο το νόημα από τις ζωές μας. Μια ολόκληρη επιστήμη του μάρκετινγκ και της ψυχολογίας, που ξεδιπλώνεται με μαεστρία για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα όσων εμπλέκονται στην παραγωγή και τις υπηρεσίες αυτού του πλαστού κόσμου. Μια μόδα, κατασκευασμένη κατ’ αυτόν τον τρόπο, που «σέβεται» κάθε πορτοφόλι, κάθε κοινωνικό στάτους, κάθε αντίληψη, κάθε κουλτούρα, έτσι ώστε να βγαίνει «κερδισμένη» από παντού.

Ο Λε Μπον λέει χαρακτηριστικά πως τα τρία βασικά χαρακτηριστικά του ατόμου που βρίσκεται εντός της μάζας είναι τα εξής: η εξαφάνιση της συνειδητής προσωπικότητας, η κυριαρχία της ασυνείδητης προσωπικότητας και ο προσανατολισμός των σκέψεων και των συναισθημάτων στην ίδια κατεύθυνση, μέσω υποβολής και μετάδοσης, τάση για άμεση υλοποίηση των ιδεών που υποβάλλονται. Το άτομο δεν είναι πλέον ο εαυτός του, ακολουθεί τα κυρίαρχα πρότυπα. Αν κοιτάξουμε γύρω μας, μπορούμε όντως να διακρίνουμε αυτά τα χαρακτηριστικά, σε μεγάλο βαθμό, χωρίς να έχουμε ιδιαίτερες γνώσεις ψυχολογίας και ανάλυσης των μαζών. Βλέπουμε παντού ίδια ντυμένους ανθρώπους, ίδια βαμμένες κοπέλες, πολυκαταστήματα και μάρκες ρούχων με κολεξιόν στο ίδιο στιλ, ίδια διακοσμημένα σπίτια, ίδια χόμπι, ακόμα και ίδια –ιν– φαγητά. Ο άνθρωπος έχει χάσει την προσωπική του ταυτότητα: σκέφτεται, καθορίζεται και δρα σύμφωνα με τους κανόνες της μάζας.

Από την άλλη πλευρά ωστόσο, η βιομηχανοποίηση του γυναικείου σώματος ξεκινά παράλληλα με την ίδια την απελευθέρωσή του. Την εποχή που η γυναίκα βγαίνει απ’ τα μέχρι τότε κλειστά όριά της ξεκινάει να εργάζεται εκτός σπιτιού και χρόνο με τον χρόνο αγγίζει πράγματα και θέσεις που μέχρι πρότινος ήταν απαγορευμένες γι’ αυτήν. Στο συγκεκριμένο πλαίσιο, η γυναίκα έχει κατακτήσει για πρώτη φορά, με κόπο, κάτι που ανέκαθεν της ανήκε: το ίδιο της το σώμα. Είναι απελευθερωμένη, μπορεί να ντύνεται όπως θέλει, να αδυνατίζει και να παχαίνει, να περιποιείται τον εαυτό της ή όχι. Είναι σε θέση να φτιάξει και να αγαπήσει τον εαυτό της όπως αυτή επιθυμεί. Η «υποταγή» στις προδιαγραφές τής εκάστοτε μόδας μπορεί να αποτελεί πλέον συνειδητή επιλογή της καθεμιάς από εμάς.

Πού τέμνονται αλήθεια οι δύο παραπάνω όψεις, της «εξαναγκασμένης» και της «ελεύθερης» επιλογής όσον αφορά την ίδια τη «μεταχείριση» του γυναικείου σώματος; Η απάντηση είναι πουθενά. Και ο λόγος είναι ότι το σώμα μας μας ανήκει και άρα είμαστε εμείς αυτές που θα θέσουμε τα όρια στο εάν και που τίθεται η «θυματοποίησή» του. Είναι στο χέρι μας να το ντύσουμε όπως εμείς θέλουμε, να το αφήσουμε να παχύνει ή να αδυνατίσει, να είναι «διαφορετικό» ή «ίδιο» με τα εκατομμύρια άλλα σώματα στον πλανήτη. Με την ίδια οπτική απελευθέρωσης που αντιμετωπίζουμε το δικό μας σώμα, οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε και το σώμα της διπλανής μας. Όχι γιατί απλώς οφείλουμε να σεβόμαστε τον άλλον, αλλά γιατί απλούστατα δεν μας αφορά. Δεν μας ανήκει τίποτα παραπάνω από τον δικό μας εαυτό.